O Goberno de Sada vai a recalificar o pazo de Meirás para convertelo en espazo público

Manifestantes fronte á entrada do pazo de Meirás para pedir o seu devolución. Foto: Víctor Echave

Traducción Estación Atlántica 

Recupera a opción suscitada polo bipartito no plan xeral, que foi eliminada polo PP, de cualificar o ámbito como sistema xeral de equipamiento e espazo libre. É o primeiro paso para lograr arrebatar aos herdeiros de Francisco Franco

La Opinión A Coruña - Antares Pérez - Sada 03.08.2015 

O Goberno local de Sada (Sadamaioría, PSOE e BNG) modificará o Plan Xeral de Ordenación Municipal (PGOM), pendente de aprobación definitiva, para cualificar o pazo de Meirás e a súa leira como sistema xeral de equipamiento público e espazo libre.

O Executivo municipal recupera a formulación do bipartito (2007-2011), que no documento de inicio do documento urbanístico xa establecía esta cualificación para converter este Ben de Interese Cultural nun espazo de "goce da cidadanía".

O PP modificou durante o seu mandato o PGOM para que o pazo continuase en mans dos herdeiros do dictador e deseñou un parque na súa contorna, a través da expropiación de varias leiras, incluídas unha extramuros da familia Franco que alberga a casa dos guardeses.

Os tres grupos que compoñen o Executivo, que goberna en minoría, están de acordo en retomar a senda iniciada polo bipartito e dar este primeiro paso para lograr arrebatar aos herdeiros do dictador Francisco Franco o emblemático pazo, residencia durante anos de Emilia Pardo Bazán, e que foi adquirido mediante vendas forzadas, descontos en nóminas dos funcionarios municipais e provinciales e emisión de bonos supuestamente de compra voluntaria, para regalarllo ao Caudillo durante a Guerra Civil.

"O fin último é recuperar o pazo", afirmaba onte tallante o alcalde, Benito Portela. A súa formación, do mesmo xeito que BNG e PSOE, defendían xa en campaña a recuperación para patrimonio público deste Ben de Interese Cultural que abre días contados as portas á cidadanía.

O Concello, a través do área de Turismo que dirixe Liss Becerra, acaba de remitir á Xunta un escrito para solicitar a xestión das visitas, da que se encarga actualmente unha empresa contratada polos propietarios.

O Goberno local terá que solicitar o apoio da oposición ao plan xeral e todo apunta a que o cambio en Meirás levantará ampollas. O PP pronunciouse en contra e o líder do PDSP, Ramón Rodríguez Ares, adornou o seu despacho durante anos cun retrato de Franco.

Medo político e control social na retagarda franquista

 

Medo político e control social na retagarda franquista de Lucio Martínez Pereda

 

Edicións Xerais de Galicia

En venta febreiro 2015

Medo político e control social na retagarda franquista excede as formulacións cuantificadoras habituais nos traballos de investigación e proxecta o fenómeno da represión franquista fóra do seu ámbito estrito para achegarse á sociedade que o padeceu. Manexando un conxunto documental heteroxéneo –sentenzas e expedientes xudiciais, informes de servizos de investigación, expedientes de depuración, peticións de clemencia, cartas de delación…–, a información recollida por Lucio Martínez Pereda nesta obra vai máis aló dos cárceres, dos paseos nocturnos e dos pelotóns de fusilamento para estudar os aparellos represaliadores –comisións de depuración e de incautación de bens, tribunais de responsabilidades políticas e de represión da masonería– que a modo de tea de araña integraron un amplo repertorio de castigos: desde o cárcere e o desterro ata a perda das propiedades, negocios e traballos. Este proceso represivo, non interrompido ao final da guerra e continuado nun sistema composto de distintas formas de persecución complementarias entre si, provocou que o medo e a vontade de sobrevivir se convertesen nunha forma de xerar pasividade que permeabilizou socialmente a violencia política entre amplas capas da sociedade galega. O medo político e os mecanismos de control social inherentes ao seu funcionamento derivaron nun importante axente psicolóxico de acción social e alongaron temporalmente os seus efectos ata ben entrada a década de 1950.

 

Lucio Martínez Pereda

Lucio Martínez Pereda (Vigo). Licenciado en Xeografía e Historia pola Universidade de Santiago de Compostela, exerce como profesor de Historia no IES Valadares de Vigo. O seu labor investigador centrouse en diversos aspectos da retagarda franquista durante a Guerra Civil: mobilización, propaganda política e depuración administrativa. Leva publicado os seus traballos en varias revistas de estudos históricos e é autor das obras La depuración franquista del Magisterio Nacional en el norte de Zamora 1936-1943 (2008), Propaganda, mobilización e cerimonias político relixiosas en Vigo durante a Guerra Civil (2011) e Medo político e control social na retagarda franquista (Xerais, 2015). Actualmente estuda a mobilización e politización de masas na fase inicial da ditadura en Galicia.

Cazarabet conversa con... Francisco Xavier Redondo Abal, autor de "Bibliotecarias e bibliotecarios infames"

 

La Librería de Cazarabet:
En edicións Laiovento atoparedes este libro que nos dará unha magnífica lección de Historia. De Historia necesaria, contemporánea e esquecida. Desa Historia que agardan e procuran que ninguén saiba.

Falamos de "Bibliotecarias e bibliotecarios infames" de Francisco Xavier Redondo Abal. 8 exemplos onde a maioría son mulleres. Persoas que traballaban a prol do libro e da lectura, da igualdade, da xustiza social. Eran arquveir@s e bibliotecari@s. Persoas anónimas que foron xulgadas e castigadas por crer. Por saber. Pola Cultura. Esa cultura que aínda hoxe adoece no noso país. Unha Cultura que aínda non chegou. As súas voces, as súas teimas, as súas inquedanzas e o seu latrocinio son recollidas polo autor para formarnos e informarnos, nunha xusta compilación histórica de danos e prexuízos que aínda hoxe a sociedade actual, galega e española, tende a esquecer. Ou pretende que esquezamos. Silenciarnos como silenciaron a estes traballadores do ben común. Porque detrás hai libros. E os libros, como ben sabedes, son perigosos. Son "inimigos de España, e por tanto deben queimarse". Que gran poder que teñen, os libros! Así que se os libros teñen tanto poder, pensade o poder que terán as persoas que están detrás deles. E non, non falamos dos seus autores e autoras, falamos de quen os custodia, de quen os dá a coñecer, de quen os propaga. Que perigo! "O segredo da liberdade radica en educar as persoas, mentres que o segredo da tiranía está en mantelas ignorantes". Maximilien Robespierre (1758-1794)

Con motivo de la Fiesta del Libro se celebró un auto de fe en el patio de la Universidad Central, pronunciando el catedrático Antonio Luna las siguientes palabras: "Para edificar a España una, grande y libre, condenamos al fuego los libros separatistas, los liberales, los marxistas, los de la leyenda negra, los anticatólicos, los del romanticismo enfermizo, los pesimistas, los pornográficos, los de un modernísimo extravagante, los cursis, los cobardes, los seudocientificos, los textos malos y los periódicos chabacanos. E incluimos en nuestro índice a Sabino Arana, Juan Jacobo Rousseau, Carlos Marx, Voltaire, Lamartine, Máximo Gorki, Remarque, Freud y al Heraldo de Madrid" Xornal Ya (Madrid), 2 de maio de 1939.

Cazarabet conversa con... Francisco Xavier Redondo Abal:
Traducción Estación Atlántica

 

-Francisco, estamos ante un libro que reivindica a memoria dunha especie de "gardiáns da cultura e as lecturas" que foron represaliados?

-Estamos ante un estudo que si fai un exercicio de memoria e ao tempo pretende reivindicar e reparar os nomes dos perseguidos e os esquecidos, daqueles que traballando en bibliotecas, arquivos e museos arqueológicos non fixeron máis que procurar o ben común a través da difusión do libro e da cultura en xeral. Falamos de homes e mulleres que traballaban en silencio, con profesionalidad, que non buscaban o premio, a fama ou a notoriedade. Tratamos de auténticos patriotas, no sentido de que perseguían a solidariedade, a fraternidad, a xustiza social, a igualdade de oportunidades, o coñecemento e progreso para todos. E fixérono usando como ferramentas o libro e o ensino e aproveitando a oportunidade que por primeira vez en toda a nosa historia brindáballes un Estado, o republicano, que fixo seu unha cuestión primordial: erradicar o analfabetismo que segundo o Censo de 1930 afectaba a case a metade da poboación española. Aqueles homes e mulleres que poñían unha orde fértil nas bibliotecas e os arquivos eran, en efecto, os gardiáns da cultura, si, pero sobre todo eran os responsables de que aquelas lecturas custodiadas neses centros puidesen chegar a todos os sectores da poboación, independientemente da súa status social, o seu xénero ou o seu lugar de residencia. Aqueles represaliados por defender a cultura non foron heroes. Simplemente actuaron e traballaron en consecuencia coa súa profesión: socializaron a lectura porque pensaban que o libro era un arma invencible de solidariedade e progreso social. No meu ensaio procuro recuperar aqueles nomes injustamente esquecidos. Precisamente comezo o estudo recollendo unhas palabras de Teresa Andrés, unha bibliotecaria excepcional que faleceu exiliada en París en 1947, e que nun momento dado pronunciou as seguintes palabras: "Enterrounos o esquecemento. Parecía que non falaban de nós porque non lles deixaban e era, simplemente, que nos esqueceron". Pois para que non os esquezan escribín este libro.

-Sempre se falou máis doutros colectivos como do de mestres e mestras que, tamén defendendo a cultura desde o ensino foron represaliados... eu, personalmente, descoñecía un pouco máis a historia que rodeaba aos bibliotecarios e bibliotecarias... Cóntanos, o propósito era xerar , entre este colectivo, medo para que non se atrevesen a ter entre os seus estanterías, a facilitar lecturas ás xentes que resultasen "como comprometidas para o réxime ditatorial, neste caso, franquista"?

-Os avances en materia biblioteconómica aparecidos durante a etapa republicana foron espectaculares. Non só se renovaron os vellos fondos bibliográficos das bibliotecas senón que se xeneralizou o acceso ás mesmas e impulsouse o préstamo a domicilio. A depuración de bibliotecarios e bibliotecarias foi un aviso a navegantes: trala vitoria franquista xa non había sitio para a innovación e moito menos para a difusión e propagación do libro. A censura campou ás súas anchas e todos quedaron advertidos de que no Novo Estado o prioritario estaba intimamente ligado ao nacional-catolicismo. Saírse dese renglón supoñía o castigo e o descrédito. Moitos libros foron prohibidos, xa polo seu temática ou por quen fose o seu autor. Ata Platón foi mal visto polas novas autoridades que "coñecían" que era o autor dun exemplar titulado A República. Pode soar de broma pero é a triste realidade. Pero, ademais, hai que sinalar que na depuración franquista prevalece un evidente compoñente ideolóxico de corte fascista e represivo. A iso hai que engadir que os sublevados sempre entenderon a cultura como o paradigma de todos os males que "ameazaban" a España: as universidades, os ateneos, os intelectuais, a Institución Libre do Ensino, os mestres, os bibliotecarios... todos conformaban a "anti-España" e todos eles debían ser combatidos. Ata pola forza das armas.

-Creo polo que lin que chegaron a crear un réxime de terror en torno ás lectura... entón, como se podían educar mentes e "almas" libres?

Casa de Alba: Devolvam o roubado a Galiza!

Recursos GZ en twiter

A Comisión pola Memoria Histórica da Coruña esixe devolver Meirás ao Estado

Manifestación da CMHC de fai uns anos

A construcción do Pazo e a etapa de Emilia Pardo Bazán. De 1809 a 1936

 

O expolio. De 1937 a 1938

 

Traducción Estación Atlántica

'Nós non queremos que abran máis días ou máis espazos, queremos que o devolvan ao Estado'.

 

Mundiario 22/7/14

A Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña considera 'inadmisible' que a familia Franco 'aínda siga veraneando gratis nunha propiedade usurpada polo dictador', segundo o secretario da entidade, Rubén Alfonso Lobato. Esta declaración derívase do pousado de Carmen Martínez-Bordiú en Meirás para a revista ¡Hola!

Lobato recorda que o pazo foi declarado en 2007 Ben de Interese Cultural, o cal obrigou aos Franco á firma dun convenio, en 2011, coa Consellería de Cultura, para que o recinto fose aberto ao público catro días ao mes salvo en agosto. 'Como ese mes a familia veranea alí, non queren que se lles vexa e péchano', denunciou. 'Nós non queremos que abran máis días ou máis espazos, queremos que o devolvan ao Estado'.

Meirás era propiedade da familia da escritora Emilia Pardo Bazán. Trala Guerra Civil, os franquistas coruñeses emprenderon unha campaña para comprar o complexo e regalarllo ao dictador co obxectivo de que veranease alí. Para a Comisión, no momento en que o dictador deixou de ser Xefe do Estado -en novembro de 1975-, 'o pazo debeu pasar a titularidad pública, pero os Franco quedáronllo'.