O Alcalde socialisto de Vigo é condenado pola xusticia a derrubala de urxencia pero segue negándose

sábado, 27 de setembro de 2014

Homenaxe en Pereiro a Xose Humberto Baena

 
Asemblea Republicana. Amigos da Republica Vigo
Este sábado 27 ás 18:00 no cemiterio de Pereiró un ano máis lembraremos a Xose Humberto Baena e ós derradeiros fusilados do franquismo.
 
Non vos esquecemos!
Nin olvido nin perdón!
 
Xose Humberto Baena Alonso
Xose Luis Sánchez-Bravo Solla
Ramón García Sanz
Juan Paredes Manot "Txiki"
Angél Otaegi
 
Despois do acto, ás 20:30 no Auditorio Municipal do Concello estrearase o documental "A volta dos nove"

quarta-feira, 24 de setembro de 2014

Homenaxe os homes e mulleres asesinadas polo franquismo en Mos

 
 
Data: 27 de septembro 2014
 
Lugar: Aparcadoiro cemiterio de Mos, estrada Porriño-Redondela
 
Hora: 18:00h.
 


A corporació​n republican​a volve ao Concello de Teo por "lexitimid​ade e democracia​"

Retratos dos edís da corporación republicana teense, recuperados polo Concello
CC BY-SA Praza Pública
Redacción | @prazapublica 20/9/14  

O 16 de febreiro de 1936 a II República Española celebrou eleccións a Cortes Xerais e a Fronte Popular gañounas. A vitoria foi tal no conxunto do Estado e tamén no Concello de Teo, próximo a Santiago, onde o resultado electoral xeral derivou, ao mes seguinte, na decisión do Goberno Civil da Coruña de remover dos seus cargos á corporación municpal e nomear unha xestora de 17 membros que o 16 de marzo elixiron como alcalde a José Rodríguez Vázquez, activista republicano e membro do Sindicato de Oficios Varios. Esta corporación tivo apenas catro meses para gobernar, os que mediaron entre a súa toma de posesión e o golpe de Estado franquista que os destituíu duns cargos nos que veñen de ser simbolicamente restituídos case 80 anos despois.
 
O consistorio teense acolleu este venres unha homenaxe en memoria daqueles edís nun acto de reivindicación da "lexitimidade e democracia" daquela corporación e de "gratitude" cara aos seus membros. Obxecto de toda caste de acusacións pola banda franquista, os seus acordos de goberno poden servir de mostra das súas prioridades. Segundo a investigación elaborada pola concelleira e profesora Carme Hermida moitos dos seus plans procuraron "posibilitar o emprego dos moitos parados do concello", caso por exemplo da reparación de estradas, pontes e fontes ou o arranxo dos defectos de construción dunha escola e a creación dunha nova, na Ramallosa, á que poderían acudir nenos e nenas.
 
Nun tempo de efervescencia política o pequeno Concello teense tamén tomou acordos en clave de país. Así, apostaron por acudir á "reunión de representantes rexionais en Santiago para tratar o asunto do Estatuto de Autonomía" e, ademais, acordaron achegarlle 250 pesestas ao Comité Pro-Autonomía de Galicia "para axudar a sufragar os gastos da campaña do Estatuto", que desembocaría no referendo de xuño dese mesmo 1936. 
 
A homenaxe
Aquela corporación, na que sentaban canteiros, labregos, ferreiros ou comerciantes, foi lembrada nun acto que, segundo o actual alcalde, Martiño Noriega, foi concibido para "rachar os silencios que se desprenderon da falta de memoria" e, asemade, para "restituír a dignidade" dos edís destituídos polos fascistas. Nesa lembranza tivo un lugar "especial" a figura de Constante Liste, tenente de alcalde da corporación repúblicana e o único daqueles edís que foi asasinado. O seu fillo, Eduardo Liste, di Noriega, "foi un dos que me ensinou a recoñecer ás persoas que mantiveron ergueita a dignidade deste Concello".
 
Hermida, responsable de Cultura, foi a encargada de trazas unha semblanza daqueles concelleiros, "dignos representantes do pobo teense e galego", cuxa figura foi tamén reivindicada, no nome das familias, na voz de Gonzalo Rodríguez Mourullo, fillo do alcalde republicano. "A represión foi especialmente virulenta en Galicia naqueles anos" con máis de 4.000 asasinatos, lembra Mourullo, que non puido coñecer o pai ata os 13 anos por mor do exliio ao que se viu forzado. "Non lle oín ao meu pai palabras de resentimento e rancor, mais si a necesidade de gardar na memoria os horrores da guerra para que non se volvan repetir".
 
Tamén os voceiros da oposición municipal se sumaron á homenaxe; dende Manuel Parajó, representante de InTeo e neto dun dos edís represaliados, ata o voceiro do PP, José Manuel Guerra, que considera que a homenaxe serve para "restaurar a dignidade e a honra daquela corporación". Dende o PSdeG Uxía Lemus subliñou que a corporación republicana "segue a representarnos, como símbolo do que significa a lexitimidade e a xustiza democrática" e, polo BNG, Manuel Anxo Fernández salienta que se homenaxea esta corporación "non simplemente por ser republicana, senón por ser a corporación democrática á que se lle arrebatou pola forza o seu carácter representativo".

O Concello defenderá ante o TSXG que a cruz de O Castro é ´latina, relixiosa e aceptada socialmente´


O goberno local ultima o recurso contra a sentenza que lle condena a eliminar o monumento.
Cita un caso similar de Córdoba no que se mantivo a estrutura tras retirarse a simboloxía fascista e outro exemplo de Pontevedra.
 
Faro de Vigo - Marta Fontán 22 septembro 2014
 
O Alto Tribunal galego revisará unha controvertida resolución
A cruz de O Castro non é un símbolo franquista, senón unha "cruz latina" que se constitúe por tanto como un "símbolo relixioso" e que ademais está "socialmente aceptado". Este é un dos principais argumentos que incluirá o Concello no recurso contra a sentenza do Xulgado do Contencioso-Administrativo número 2 de Vigo que lle condena a retirar "de forma inmediata" o monumento. Os servizos xurídicos do Concello ultiman a apelación, na que, ademais de citar exemplos de Pontevedra e Córdoba para defender o mantemento desta estrutura, tamén se alegará que a propia resolución xudicial alude á existencia de "dúbidas" na catalogación de monumento do Réxime de Franco.
 
Esta próxima semana conclúe o prazo de 15 días hábiles que ten o Concello para apelar o fallo ante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG). E nese recurso que se interporá nos próximos días o Concello, entre outros fundamentos, incidirá nunha das excepcións que contempla a Lei da Memoria Histórica de 2007 para conservar vestixios de exaltación do réxime franquista: a concorrencia de razón relixiosa. O xuíz do Contencioso, que estimou o recurso da Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36, concluíu que non cabe este suposto, argumentando que a cruz "só tivo e segue tendo simboloxía fascista" e que, por tanto, a súa "orixe política" perdura.
 
Pero o Concello, segundo fontes coñecedoras do recurso, considera que o que hai en O Castro é unha "cruz latina", e como tal trátase dun símbolo "relixioso" e "socialmente aceptado". Respecto diso, defenderá que os símbolos relixiosos non son insignias de réximes totalitarios, por máis que estes -como considera que ocorreu neste caso cando se erixiu o monumento- tenten a súa apropiación.
 
Nesta mesma liña outro argumento que se esgrimirá é que na propia sentenza de primeira instancia alúdese á existencia de "dúbidas" na catalogación de monumento do Réxime. E que o propio perito -cuxo informe resultou crucial de face á decisión do maxistrado de ordenar demoler a estrutura- usa a denominación cruz de O Castro, "nome cidadán e popular". O Concello profundará en que comparte o ánimo da asociación recorrente de eliminar a simboloxía fascista e incidirá en que de feito ese labor xa se executou na cidade, argumentando que Vigo é un "exemplo" no "respecto" á Memoria Histórica. Pero neste caso concreto, estímase que o que se queira retirar é só unha cruz. "E iso, como símbolo relixioso, non o compartimos", aseguran fontes municipais.
 
O goberno local utilizará polo menos dous exemplos referentes a outras cidades para defender que se conserve o monumento de O Castro. Un refírese á Cruz dos Caídos de Córdoba, que segue en pé nunha das principais avenidas desa urbe. Neste caso, procedeuse á retirada da aguia preconstitucional e dunha inscrición con números romanos dos anos da Guerra Civil (1936-1939). Tras iso, a comisión técnica de expertos da Lei da Memoria Histórica acordou que o monólito, por carecer de simboloxía ou mención algunha ao franquismo, podía seguir en pé. No recurso citarase así mesmo un caso de Pontevedra, no que, na época de José Rivas Fontán na Alcaldía, substituíuse a Cruz dos Caídos polo que pasou a denominarse Monumento ao Soldado. O Concello vigués sosterá que se substituíu unha cruz sobre a anterior, con simboloxía identificable co réxime anterior, e non se derrubou.
 
Acordo plenario
Nos fundamentos de face á revisión da sentenza por parte do TSXG, o goberno municipal fará fincapé tamén no acordo plenario de 1981, con Manoel Soto como rexedor vigués, polo que a Corporación decidiu de forma unánime retirar os símbolos franquistas da cruz de O Castro, como o escudo preconstitucional, o xugo e as frechas, a dedicatoria aos caídos... Respecto diso, argumentarase que desde entón só quedou "unha cruz" que pasou a converterse nun monumento en memoria de todos os falecidos da guerra, como se reflectiu nunha placa, e que se constituíu como símbolo da "reconciliación". Engadirase así mesmo, confirman as fontes consultadas, que desde entón houbo no goberno local alcaldes de PSOE, PP e BNG sen que ninguén se expuxese" nin tomase a decisión de derrubala. "E son alcaldes de todas as tendencias políticas con presenza significativa en Galicia", sinalan.
 
Outro dos apartados da apelación incidirá nas actuacións levadas a cabo na cidade para retirar a simboloxía franquista. Concretamente exporase que desde que se aprobou a lei de 2007, xa con Abel Caballero na Alcaldía, elimináronse símbolos de oito igrexas, así como en casa dás Artes e outros edificios. Tamén se destacarán actuacións como a inauguración do Xardín da Memoria Histórica en Pereiró ou a celebración os 27 de agosto dun acto especial en memoria aos alcaldes asasinados.
 
O recurso será interposto esta próxima semana. A presentación do mesmo deberá realizarse ante o propio xulgado vigués, que o elevará á Sala do Contencioso-Administrativo do TSXG.
 
Os vestixios franquistas tallados en igrexas, materia pendent
Desde que entrou en vigor a Lei de Memoria Histórica numerosa simboloxía fascista pasou á historia en Vigo. O monólito das illas Cíes é un exemplo, así como a eliminación de vestixios de templos relixiosos, incluída a Concatedral e a Colexiata, ou de edificios como Casa dás Artes, antigo Reitorado ou Estación Marítima. Pero hai materias pendentes. Aínda que nas igrexas elimináronse os elementos superpuestos nas fachadas, perviven os tallados, que fundamentalmente son inscricións de José Antonio Primo de Rivera e listas de caídos. O Concello está na actualidade pendente, segundo fontes municipais, da autorización de Patrimonio da Xunta para poder retirar os nomes esculpidos en pedra en catro templos.

A Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica de Marín homenaxeará a Carmen Pesqueira

 
Traducción Atlántica
Faro de Vigo 22.09.2014
A Asociación pola Recuperación dá Memoria Histórica de Marín celebrará o vindeiro sábado día 27 un acto de homenaxe aos represaliados polo franquismo, con especial recordo para Carmen Pesqueira Domínguez "A Capirota", que foi asasinada o 18 de agosto de 1936 aos 29 anos de idade.
 
O acto, que comezará ás 12.30 horas no Pozo dá Revolta (Bagüín-Mogor) contará coa presenza da poeta Lucía Novas Garrido, a escritora e pensadora Prado Esteban Diezma, e os músicos Felipe Rea e Samu Acuña. O Pozo dá Revolta foi recuperado en decembro de 2008, converténdose nun Espazo da Memoria de Marín.

O BNG pide a colaboración cidadá para localizar símbolos fascistas na comarca de Vigo e esixir a súa retirada

Instituto Sta. Irene, As Travesas Vigo
O BNG posto a disposición dos usuarios o correo electrónico vigo@bng-galiza.org, ao que poderán enviar as súas fotografías e mensaxes antes do próximo 30 de outubro, indicando a localización exacta e as datas de obtención das imaxes. Unha vez concluído o prazo, a información farase pública e a formación nacionalista esixirá a súa retirada.
 
Traducción Estación Atlántica
O Bloque Nacionalista Galego iniciou unha campaña para localizar todos os símbolos fascistas que poidan existir na comarca de Vigo, tralo que esixirá a súa retirada co obxectivo de eliminar todos aqueles elementos que sexan "un insulto á memoria dos galegos que sufriron o franquismo" e en cumprimento da Lei de Memoria Histórica.
 
20minutos EUROPA PRESS. 23.09.2014
O Bloque Nacionalista Galego iniciou unha campaña para localizar todos os símbolos fascistas que poidan existir na comarca de Vigo, tralo que esixirá a súa retirada co obxectivo de eliminar todos aqueles elementos que sexan "un insulto á memoria dos galegos que sufriron o franquismo" e en cumprimento da Lei de Memoria Histórica.
 
Esta iniciativa, recolleita baixo o lema 'Fascismo nunca máis', ten como propósito quitar os símbolos franquistas ?entre o que se inclúen nomes de rúas, placas e monumentos? que aínda "hai que aguantar nos espazos públicos case 40 anos logo de finalizada a ditadura".
 
Para iso, o BNG posto a disposición dos usuarios o correo electrónico vigo@bng-galiza.org, ao que poderán enviar as súas fotografías e mensaxes antes do próximo 30 de outubro, indicando a localización exacta e as datas de obtención das imaxes. Unha vez concluído o prazo, a información farase pública e a formación nacionalista esixirá a súa retirada.
 
Tal e como denunciou, que esta simboloxía continúe presente débese "ao desinterese do Partido Popular á hora de dar cumprimento á lei", e puxo como exemplo o Templo Votivo de Panxón (Nigrán) e a cruz do Castro.
 
Cruz do castro
Nesta mesma liña de asuntos, o BNG presentou para o seu debate no próximo pleno unha moción pola que insta ao Goberno local a que non recorra a sentenza dun xulgado vigués que ordena retirar a cruz do monte de Ou Castro, por considerar que é un símbolo franquista e incumple a Lei de Memoria Histórica.
 
Así, a formación pide que o concello proceda "de forma inmediata" a realizar as medidas oportunas e retire este elemento arquitectónico do monte. "Esta situación non pode continuar e o goberno desta cidade ten que acatar a sentenza xudicial que lle obriga a retirar a cruz e facer, por fin, xustiza", concluíu.

"Estamos nunha época na que os temas de memoria volveron a un espazo marxinal"

Nove cruces pintadas na Volta dos Nove

Praza Pública - Marcos Pérez Pena 23/9/14
 
O 15 de outubro de 1936 un grupo de falanxistas asasinou na Enseada da Bombardeira, preto de Baiona, nove persoas (Felicísimo, O Ghonda, O Lijó de Corrubedo, O Rei Quiquito, Fidel, O Pelonio, O Ferreiro do Burgo, Generoso e Manuel Aballe), os máis deles mariñeiros e afiliados a sindicatos anarquistas. Días antes da matanza, dous irmáns, os Ineses, un anarquista da CNT e outro sindicalista da UXT, que vivían agochados dos falanxistas, deran morte a un garda civil cando os fascistas entraron na casa a detelos. No asalto morreron os dous irmáns e outras dúas persoas que vivían alí. Ademais, a vinganza dos falanxistas acabou coa vida destas outras nove persoas, que foron sacadas dos calabozos de Vigo. Porén, dende entón cada 15 de outubro aparecían no lugar, xa coñecido coma a Volta dos Nove, outras tantas cruces, unha por cada executado. Os franquistas tentaron saber quen as pintaba pero cada ano volvían aparecer as nove cruce pintadas para lembrar o sucedido. 
 
O auditorio do Concello de Vigo acolle este sábado 27 a estrea do documental A Volta dos 9, de Antonio Caeiro, despois de que o Concello de Nigrán denegase o uso do salón de actos para a estrea.
 
O acto deste sábado non só servirá para lembrar os mortos do ano 36, senón que coincide co aniversario das últimas execucións do franquismo, as de Ramón García Sanz, Juan Paredes Manot, Ángel Otaegui e os vigueses Humberto Baena, José Luis Sánchez Bravo. "Queriamos establecer unha especie de ponte entre algúns dos primeiros executados do franquismo, os da Volta dos nove, e os últimos executados", destaca Antonio Caeiro, director do documental. Falamos con el sobre este filme, que se une a unha lista moi ampla de traballos audiovisuais relacionados coa memoria: A memoria dos tempos do volfram, Aillados, Arde Madrid, ou o labor realizado dende o proxecto O Faiado da Memoria, en Vilagarcía de Arousa.
 
Comezaches este proxecto hai xa anos, en 2006, deixáchelo aparcado, retomáchelo... Supoño que é difícil sacar adiante traballos coma este, sobre todo nestes tempos, non si?
Si, require de moito traballo e paciencia. Eu comecei este proxecto no ano 2006, e naquel tempo estaba case rematado, pero despois quedou un pouco apartado, si, sentía que lle perdera un pouco a perspectiva, e necesitaba poñerme en situación. O ano pasado lanzamos un crowdfunding, simplemente para recadar 1.200 euros para algúns detalles que lle quedaban ao documental. Pero sobre todo quería comprobar se valía a pena rematalo, case coma unha enquisa, e a resposta foi moi boa. Estamos pasando por unha época na que os temas de memoria volveron a un espazo un tanto marxinal. Sempre foron marxinais, se cadra houbo un momento co bipartito no que había un apoio institucional e xurdían asociacións de memoria. Pero rematou iso e desapareceron, e volvemos estar os de sempre, os que non recibimos nada nin nos tempos bos, nin nos tempos malos.
 
A estrea é en Vigo porque o Concello de Nigrán denegou o uso do salón de actos?
Si. Xa pasou cando quixemos consultar unha documentación no Concello de Baiona e non nos deron permiso. Tivo que actuar o Valedor do Pobo para que nos deixasen entrar. E en Nigrán acontece o mesmo: din que non nos deixan facer alí a proxección porque hai actos programados. E en realidade non hai acto ningún.
 
Esta é unha historia sobre a Memoria, na que a propia memoria xoga un papel protgonista, con ese esforzo, xa nos anos inmediatamente posteriores aos asasinatos, para que o crime non quedase impune... Resultábache interesante, como símbolo?
Esta é a memoria da Memoria, si. É coma aquel poema de Cernuda de 'recuérdalo tú y recuérdalo a otros'. Asasinatos hóuboos en todos os lugares, pero non o feito de que esa historia se lembrase a partir desas marcas no chan. Eu son de Gondomar, e cando era pequeno escoitaba historias de algo que pasaba en Baiona, de persoas que facían marcas. Até moitísimos anos despois non souben de que eran esas marcas e aínda máis anos despois souben de verdade o que significaban. Ese tema callou tanto na xente que a historia non rematou nunca.
 
Eu no documental falo dos nove asasinatos, pero tamén de todo o que sucedeu antes, do contexto, da historia dos Ineses, e de quen eran estas persoas, como quedou truncada a súa vida, todo o que cambiou. Aínda o outro día, presentando o documental Arde Madrid nun colexio de Monforte, preguntáballe aos rapaces se sabían que fora o Foucellas. E dicían “un guerrilleiro”. E eu insistía: “Pero que era? Que profesión tiña?”. E só un dixo: “carpinteiro”. Foucellas era carpinteiro, os mesmo que os nove da Volta eran mariñeiros, e teríano sido toda a vida de non ser pola guerra.
 
Que elementos utilizas para contar a historia?
Hai tres elementos nos que baseamos todo o traballo: primeiro, as propias testemuñas; despois, unha serie de pequenas interpretacións realizadas por persoas. E tamén unhas animacións que serven para recrear algúns momentos da historia, sobre todo as execucións dos nove, ou o episodio dos Ineses. Ademais, tiña claro que non quería utilizar a voz en off, pero había elementos na historia que non sabía como contar. Asi que utilizamos unha gravación, que se escoita nun radiocasete, que relata estas partes da historia.
 
Como vai o traballo do Faiado da Memoria?
Seguimos traballando, xusto hoxe veño dunha casa, de recoller un material ben interesante. O Faiado segue funcionando, iso si, non funciona na parte económica. Creo que a memoria e o diñeiro non se levan demasiado ben.
 

 
"A morte dos ineses" é un dos capítulos do documental "a volta dos nove" baseado na historia dos acontecido na guerra civil entre os días 13 e 15 de outubro na vila pontevedresa de Baiona. 

segunda-feira, 22 de setembro de 2014

Charla en Ourense: Agresión imperialista e resistencia da Ucraína antifascista

 
Ourense, a vindeira terza-feira 23 de setembro ás 19:30 horas no Café Auriense
 
Isca-Organizando A Mocidade Rebelde
Continuando coa campaña de solidariedade e información que a nosa organización vén desenvolvendo nas últimas semanas en apoio á loita antifascista que se está a dar na Ucraína, nomeadamente na zona do Donbass, mais non só. Ante a barbarie nazi que pretende aniquilar a resistencia, manifestamos o noso apoio a todas as combatentes que non dubidaron en exercer a lexítima defensa contra un goberno que bombardea á súa propia poboación civil.

Os grandes medios de comunicación están a realizar o labor que se espera deles, ofrecendo a narración dos feitos que lle interesa ás oligarquías estadounidenses e europeas. Nese sentido é de vital importancia rachar co silenciamento mediático e espallar a realidade do que alí está a suceder.

Con ese obxectivo Isca! organiza en Ourense, a vindeira terza-feira 23 de setembro ás 19:30 horas no Café Auriense unha charla a cargo de Óscar Valadares, ativista de Mar de Lumes Comité Galego de Solidariedade Internacionalista, que leva por título "agresión imperialista e resistencia da Ucraína antifascista".

Non a perdades!

domingo, 21 de setembro de 2014

"Non son prorrusos, son antifascistas!"


Entrevistamos a Óscar Valadares, activista do Comité Galego de Solidariedade Internacionalsita "Mar de Lumes", que convoca hoxe unha concentración en Vigo de solidariedade á Ucraína antifascista. O no MARCO.

Redacción | @VigoDixital  |  20 de Septembro de 2014
Arredor dun cento de persoas participaron na concentración de solidariedade coa "Ucraína antifascista" convocada na nosa cidade por "Mar de Lumes" e apoiada por numerosas organizacións políticas e sociais. Vídeo no interior.
 
Numerosas organizacións políticas e sociais apoiaron a convocatoria
 
O acto realizouse esta sexta feira, venres, ás 20:30h diante do MARCO, e nel ouvíronse consignas contra o goberno golpista de Kiev. "Non son prorrusos, son antifascistas", "Non pasarán", "Unión Europea, unión imperialista", foron algunhas das palabras de orde coreadas polas persoas que se concentraron nas escaleiras do museo.
 
Ao remate do acto deuse lectura a un breve manifesto no que se facía un apelo directo á "clase traballadora galega" a se solidarizar coa loita antifascista, en alusión ás milicias populares que combaten no Donbass contra o exército ucraíno.
 
A concentración contou co apoio de A Esquerda, Anova, BNG, CIG, Colectivo Nacionalista de Marín, Comités, Comunistas da Galiza-PCPE, FPG, Galiza Nova, Isca!, Liga Estudantil Galega, MGS, Nós-UP, PCG, PCPG,  Partido Humanista e Xeira.


#AbelFascistaOuSocialista: As redes sociais ferven contra o mantemento da Cruz do Castro

 
A decisión de recorrer a sentenza que obriga a derrubar o monumento fascista suscita unha polémica que vai alén da cidade. A intervención televisiva nunha canle estatal de Abel Caballero defendendo o mantemento da "cruz" recebe numerosas críticas.
 
Redacción | @VigoDixital  |  09 de Septembro de 2014
O anuncio do Alcalde de que o Concello de Vigo presentará recurso contra a sentenza, emitida polo xulgado número 2 da cidade, que lle obrigaba a derrubar a cruz fascista do Castro, desatou unha polémica que trascendeu, e moito, o ámbito municipal.

Así o visa a criticada intervención televisiva de Abel Caballero no programa Más Vale Tarde de La Sexta, nunha emisión estatal, na que o primeiro edil fuxiu en todo momento de respostar a pregunta de se o monumento era ou non un símbolo franquista. "É unha cruz, unha cruz" repetía sen cesar, mentra reiteraba unha e outra vez, presa dun patente nerviosismo, o seu compromiso coa memoria histórica exemplificando na retirada de símbolos fascistas nalgúns edificios, na homenaxe que se realizan o 27 de agosto aos alcaldes fusilados polo golpe militar do 36 e no feito de que o Concello teña dedicado varias rúas a vítimas da Guerra Civil e da posterior ditadura nacional-católica.

Semella que a opinión pública vé, ao igual que sinala a sentenza, moito máis que unha cruz. As redes sociais ferveron en reaccións a posición adoptada polo alcalde socialista. A inmensa maioría das opinións amosábanse moi críticas co recurso. A crítica chegou até o extremo de facer circular un hashtag (etiqueta) en Twitter que rezaba: #AbelSocialistaOuFascista. En troca, escasísimas mensaxes de apoio, sen contarmos a celebración do recurso por parte dos sectores de ultradereita que logo de se coñecer o fallo xudicial iniciaran decontado unha recollida de sinaturas pedindo precisamente que o Alcalde recorrese a decisión.

Esta é unha escolma das moitas mensaxes publicadas na rede social twitter ao respecto. Unha mostra que ilustra o malestar social, en Vigo e extramuros da cidade, suscitado pola teimosa defensa por parte do Goberno municipal dun monumento erguido para exaltar o fascismo.




 

Siareiros do Celta exíxenlle a Caballero que cumpra a lei e retire a Cruz fascista do Castro

 
A peña celtista "Colectivo Nós" despregou no minuto 36 do primeiro tempo do encontro entre Celta e Real Sociedade unha grande faixa co lema "Abel cumpre coa lei".
 
Redacción | @VigoDixital  |  13 de Septembro de 2014
O minuto 36 do primeiro tempo --en alusión ao inicio da guerra civil que provocou o golpe militar fascista-- do encontro entre o Celta de Vigo e a Real Sociedade, foi o momento escollido pola peña celtista "Colectivo Nós" para despregar unha grande faixa na grada de Marcador do estadio de Balaídos co lema "Abel cumpre coa lei" franqueada por dúas cruces. 
 
Esta acción simbólica por parte dos siareiros celestes é máis unha chamada de atención ao rexedor, logo de que anunciase a súa decisión de recorrer a sentenza que condena ao Concello de Vigo, ao abeiro da Lei de Memoria Histórica, a retirar a chamada Cruz do Castro por representar un símbolo de exaltación do franquismo. 
En canto se coñeceu a sentenza o BNG reclamou ao Goberno municipal que acatase o fallo e que retirando o monumento "canto antes". EU, CxG ou NEG tamén se posicioaron contra o recurso municipal. Colectivos como a FAVEC, os sindicatos CIG e  CCOO, os Comités Abertos, o Sindicato de Estudantes e a PAH expresaron a VIGO dixital o seu malestar coa decisión do Goberno socialista. Unha posición que tamén fixo ferver as redes sociais con mensaxes moi críticas cara ao Alcalde.

Así era a ´embaixada´ nazi en Vigo


Traducción Estación Atlántica
Estudos Vigueses analiza no seu último libro a pegada da II Guerra Mundial na cidade e a súa colonia alemá

Faro de Vigo Carlos Prego 21/9/14
Os longos tentáculos da Segunda Guerra Mundial alcanzaron tamén a Vigo. Cunha nutrida colonia de 200 germanos ben asentada -dotada dun "Fogar" e "Colexio Alemán"-, o seu enclave estratéxico como porto de acceso ao Atlántico e a proximidade a minas de wolfram, a urbe olívica viviu de cerca os avatares da gran contenda entre o Eixe e os Aliados. O historiador Antonio Giráldez Lomba analiza en detalle ese episodio da crónica local no novo libro de Estudos Vigueses: "Vigo y su colonia alemana durante la Segunda Guerra Mundial".

Noventa e sete días antes de que as tropas do III Reich avanzasen sobre Polonia no que resultou o primeiro compás da Segunda Guerra Mundial, as tropas nazis despregaban todo o seu boato militar nas rúas de Vigo. Ao filo do mediodía do venres 26 de maio de 1939, baixo un ceo asaeteado con lumes artificiais e o frío restallar metálico das fanfarrias, preto de 5.000 soldados da "Legión Cóndor" desfilaron cara ao porto para partir rumbo ás costas germanas. Á cabeza da marcha: unha bandeira coa cruz gamada e outra de España. Cinco transatlánticos -o Wilhelm Gustloff, Deutsche, Stuttgart, Sierra Córdoba e Robert Ley, enumeran as crónicas da época- esperaban a súa embarque fondeados na ría. A eles sumouse, entre outros, o xeneral Antonio Aranda, invitado polo goberno de Hitler. Miles de curiosos contemplaron o paso da soldadesca apostados na contorna do Berbés ou ás portas do Hotel Continental, onde se hospedaba Aranda con cargos e oficiais do réxime.

O embarque da "Legión Cóndor" en Vigo é só un exemplo da clara pegada que imprimiu o conflito na cidade antes, durante e logo de devastar Europa. O historiador Antonio Giráldez Lomba relata e despexa dúbidas sobre esa "pisada" no seu libro Vigo y su colonia alemana durante la Segunda Guerra Mundial, a última obra publicada polo Instituto de Estudos Vigueses e primeira entrega da trilogía Vigo e a Segunda Guerra Mundial, na que tamén traballa José Antonio Martín Curty. Da economía á sociedade, a política ou ata o lecer, poucas facetas da vida do Vigo de finais dos anos 30 e principios dos 40 mantivéronse á marxe da contenda.

Unha das cuestións nas que centra a súa lupa Giráldez Lomba é como viviu Vigo os inicios da Segunda Guerra Mundial. "Hai algúns erros sobre o que se comenta daquela época; un exemplo é que a xente confundía os buques mercantes cos submarinos", explica o historiador antes de dimensionar a notable afluencia de navíos de bandeira germana nas Rías Baixas. No seu libro, explícase, por exemplo, que tralo estallido da contenda, durante a campaña de Polonia, o 10% dos cargueros alemáns -petroleros, a maioría- buscou refuxio na ensenada de Vigo. Un exemplo é o Bessel, que ata 1942 apoiou á Armada do III Reich para abastecer aos submarinos que surcaban a ría. Nese punto Giráldez desmonta outro mito: "Non se detiñan a dar descanso aos seus tripulaciones, só parábanse para encher combustible e repoñer víveres". Como denunciaba o Consulado Británico na cidade, a urbe non xogaba entón un papel neutral na guerra.

Importante tamén foi o papel que desempeñou Vigo no comercio de wolfram desde España cara aos países en lid. O legal, suxeito ás leis que obrigaban a un reparto equitativo; e o clandestino, propiciado polas cantidades ingentes do mineral que demandaban os estados para blindar os seus proxectís. Malia a rigorosa vixilancia da Embaixada Británica e as súas frecuentes queixas ao Ministerio de Asuntos Exteriores, das minas de Beariz, Varilongo ou Fontao partían camións de patacas ou viño con cargamentos ocultos de wolfram para embarcar en Bouzas, Rande ou o porto de Vigo. Dos seus peiraos partía nas bodegas de barcos de pesca rumbo ás costas da Francia ocupada polas forzas do Eixe. "Había barcos a soldo da Armada alemá para levar wolfram e outros traballaban como espías para os ingleses", apunta Giráldez Lomba, que no seu libro Vigo y su colonia alemana durante la Segunda Guerra Mundial analiza tamén a influencia de Inglaterra nese mercado clandestino. "Tiña que facerse baixo corda por que Inglaterra tiña unha capacidade de presión xa que a súa flota podía impoñer o bloqueo ao combustible", reflexiona o historiador.

Afundidos no Gran Sol
O tráfico de tugsteno non foi o único efecto do conflito sobre a economía viguesa. "Dunha forma especial víronse afectados os sectores pesquero e conservero"-revela Giráldez Lomba- "Os principais caladeros da flota de altura, os bancos do Gran Sol, estaban ameazados pola batalla do Atlántico que libraban Alemania e Gran Bretaña". A flota de arrastre galega topouse así con que os seus principais bancos para captúra da merluza e pescadilla convertéronse -por obra e graza da Segunda Guerra Mundial, desde setembro do 39- no escenario dun duelo colosal entre a Kriegsmarine germana e a Royal Navy británica. As accións dos submarinos e avións alemáns condenaron a barcos con base en Vigo, vestindo o loito a familias de pescadores e armadores locais. Malia ese negro e inhumano telón de fondo, os gransoleros tamén escribiron pasajes heroicos. "Algúns daqueles marineros salvaron busques e vidas dos países en guerra ao remolcar buques en apertos ou recoller náufragos dun ou outro bando", relata o historiador de Estudos Vigueses. Outra consecuencia para os marineros foi a dificultade para abastecerse de combustible, redes e hojalata, materiais dos que España era deficitaria.

Como un gran seísmo alleo ás fronteiras, o éxito do Partido Nacionalsocialista Obreiro (NSDAP) en 1933 e a encarnizada guerra do Eixe contra os Aliados convulsionó Vigo cunha forza moito maior que a doutras urbes do Norte peninsular. A razón? A importante colonia alemá asentada na cidade: numerosa, con preto de 200 persoas durante os anos que durou a contenda; e ben cohesionada coa sociedade olívica. Catro décadas antes de que Adolf Hitler alzásese co poder en Berlín, en 1896 a Deutsch Atlantische Telegraphengesellchaft (o "Cable Alemán") abría en Vigo unha sucursal que non pechou ata 1969, xa baixo control de Inglaterra. Aos germanos que recalaron en Vigo para empregarse en "o cable" a principios do século XX seguiulles moi pronto os atraídos pola ruta marítima con Hamburgo ou o atractivo da industria local. En pouco tempo polas rúas da cidade podíanse atopar consignatarios, empresarios, fabricantes de tintas, compostos eléctricos ou ortopédicos, enxeñeiros, prósperos comerciantes... con pasaporte germano. O ascenso fulminante do NSDAP en Alemania e o seu afinidad coa ditadura de Franco favoreceu o caldo de cultivo ideal para que se adherisen ao Partido Nazi. Así, e malia os preto de 3.000 quilómetros que distan entre Vigo e Berlín, en travesías tan céntricas como Príncipe podía verse hondear bandeiras coa cruz gamada ou os saúdos a man alzada.

O Colexio Alemán
Nese contexto, Giráldez Lomba recorda no seu ensaio como ao cónsul alemán en Vigo, Richard Kindling, "como representante do Estado alemán, non lle quedou máis remedio que crear unha sección local das 'Juventudes Hitlerianas' no Colexio Alemán de Vigo". "O propio director do centro -fundado anos antes da guerra e que permaneceu aberto ata 1976- non se librou de vestir o uniforme nazi e animar aos seus alumnos para que fixesen ben o seu saúdo", relata o historiador de Estudos Vigueses. Xa antes da invasión de Polonia e o estallido da Segunda Guerra Mundial, as seccións xuvenís de Falange e as xuventudes Hitlerianas compartían desfiles ou organizaban excursións conxuntas ás Cíes. O vínculo chegou a ser tan estreito que na cartelera do Teatro García Barbón incluíronse cintas como O triunfo nazi en Alemania.

Malia esa atmosfera e a afinidad entre o réxime alemán e o franquista, o autor de Vigo e a súa colonia alemá asegura que a maioría dos xudeus lograban escapar sen dificultades a Portugal. En ocasións lográbano sen que a policía española esforzásese por impedilo. "Hai casos de persoas con apelidos evidentemente xudeus aos que anotaban como apátridas", apunta Giráldez Lomba. Si esa "laxitud" foi a norma xeral, non foi desde logo a única. O experto recoñece que algúns axentes de Vigo si colaboraban na cruel misión da Gestapo, a policía secreta da Alemania nazi dirixida por Reinhard Heydrich. "Coñécense rutas para cruzar a fronteira ou ata dun taxista que trasladaba aos xudeus desde a estación de tren ou en embarcadoiros de Redondela", apunta Giráldez Lomba. Casos hai tamén de perseguidos que lograron esquivar o cárcere grazas á colaboración de empresarios germanos afincados en Vigo. A mesma actitude "laxa" mantivo a policía cos alemáns que fuxían en 1945, tras desmoronarse o III Reich.

"Non se poden xuntar vítimas e verdugos"

o Avogado dos demandantes ve case "imposible de tombar" a sentenza
sobre a derriba da cruz
Traducción Estación Atlántica
Falamos co presidente da Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36 e repasamos outros símbolos da ditadura que se manteñen en Galicia.
 
El Diario.es Marcos Pérez Peña 16/9/14
Fai unha semana, o xulgado do contencioso-administrativo número 2 de Vigo deu a razón á Asociación pola Memoria Histórica do 36 e condenou o goberno local da cidade a proceder "de xeito inmediato" a derribar a Cruz do Castro por ser "unha humillación para os vencidos" que incumple a Lei de Memoria Histórica de 2007. A cruz foi construída en 1961 para homenajear os caídos do bando franquista, os mesmos que se alzaron contra a legalidad republicana.

O alcalde da cidade, Abel Caballero, anunciou que o Concello recorrerá a sentenza ante o TSXG, aínda que de momento non fixo efectivo tal recurso (ten de prazo ata o día 25). O presidente da Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36, Telmo Comesaña, pon en dúbida que chegue a presentalo e cre que Caballero estaría ata utilizando esta nova polémica como cortina de fume "ante outros problemas internos do seu goberno" (en referencia á recente imputación do concelleiro socialista Anxo Rivas, acusado de aproveitarse de obras municipais a través de subcontratas).

A entidade que preside Telmo Comesaña leva anos traballando para conseguir a desaparición deste símbolo franquista, unha enorme cruz visible desde unha parte importante da cidade, e rexeita os argumento defendido desde o Concello: que o monumento perdeu en 1981 a súa significación franquista, pois un acordo municipal converteuno nunha homenaxe "a todos os caídos". O pai e o tío de Telmo Comesaña, militantes do PSOE en 1936, foron asasinados polos franquistas. "Non se pode xuntar vítimas e verdugos, hai que respectar as vítimas, persoas que foron asasinadas por pensar diferente. Eu non quero unir ao meu pai con eses tipos. Eu o que quero é que se recoñeza o asasinato de meu pai e o meu tío, e de miles de persoas máis, uns paseados e outros con xuízo sumario", afirma.

Comesaña cre que Caballero "fixo un ridículo espantoso" na súa aparición televisiva na Sexta (onde afirmou que en Vigo non había símbolo franquista ningún). "Mentiu, arrastrou a Vigo polo chan, un ridículo que afectou á cidade", di. Cita a Declaración Universal de Dereitos Humanos e os artigos da Constitución que chaman a defender a dignidade da persoa e o respecto aos tratados internacionais e destaca que "ningún alcalde pode estar por encima desas normas".

Desde a Asociación, afírmase que queren "traballar con serenidade, desmentir todo o que dixo. Imos seguir sen présa pero sen pausa, non imos ceder". Comesaña destaca que "desde sempre vimos sufrindo ofensas, insultos" e recorda que "pasamos 40 anos de ditadura, e despois outros 30 anos nos que o PP e o PSOE encargáronse de silenciar todo o que pasou. Do PP podes entendelo, porque proceden do lodo do franquismo, pero do PSOE non, porque o Partido Socialista foi o que sufriu máis vítimas". Do mesmo xeito, indica que se dirixirán "a Gómez Besteiro e a Pedro Sánchez para que aclaren a situación".

Ata no caso de que finalmente o Concello de Vigo recorra a sentenza, Comesaña móstrase confiado en que se derribe o monumento: "Si recorren, que recorran, ao final tardará dous anos máis, como moito", di. "Non hai ninguén tan sereno e tan tranquilo como os vellos. Estamos tranquilos porque detrás vén a xente nova: os netos e as netas que aínda non acaban de entender por que mataron os seus avós e bisavós", conclúe.

A Coruña
Na Coruña, a Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica (CRMH) leva anos denunciando a pervivencia dun número moi importante de rúas dedicadas a persoas ou feitos ligados á ditadura franquista, incumpliendo non só a Lei de Memoria Histórica, senón tamén un acordo aprobado polo pleno municipal. A entidade sinalou de novo este verán que o Goberno municipal presidido por Carlos Negreira "segue empeñado en manter a homenaxe e recoñecemento social á ditadura franquista". En setembro de 2009 o pleno municipal, co voto a favor do PSOE e BNG e a abstención do PP, obrigou a eliminación de 52 símbolos franquistas, entre eles o nome de 23 rúas, ademais de 4 placas en grupos de vivendas, 21 distincións honoríficas e outros 4 monumentos.

"Non podemos soportar nin un día máis que as nosas rúas rendan homenaxe a significados golpistas como o xeneral Mola, xeneral Sanjurjo, tenente xeral Gómez-Zamalloa, tenente coronel Teijeiro e Comandante Barja", sinala Rubén Afonso Lobato, presidente da asociación, que adianta que a entidade está preparando unha querella xudicial para obrigar o Concello a cumprir a lei. Os avogados da asociación xa traballana na demanda, que se presentará nos próximos meses. "Os acordos municipais son para cumprilos e a lexislación é para cumprila" -di- "só pedimos que o PP cumpra os acordos aprobados polo pleno".

Lobato recorda igualmente que "o goberno municipal non atende a petición de veciños dalgunhas rúas, que xa dirixiron escritos ao concello para a retirada da simboloxía franquista". Por exemplo, veciños e veciñas das rúas Tenente Xeral Gómez-Zamalloa e Praza do Xeneral Mola, solicitaron por escrito a recuperación dos nomes tradicionais desas rúas: Costa da Unión e Fonte de San Andrés. E conclúe que "manter hoxe a simboloxía franquista non só é un acto antidemocrático, senón unha ofensa á memoria das 600 persoas que na comarca da Coruña foron asasinadas pola ditadura franquista". "Estamos falando de golpistas, estamos falando da tortura, do genocidio" -conclúe- "isto é impresentable".

Pontevedra
Tamén se fala de simboloxía franquista estes días en Pontevedra. O concelleiro de Educación, Agustín Fernández, anunciou que o Concello retirará un escudo preconstitucional da fachada do colexio público Manuel Vidal Portela. O anuncio ata contou co apoio do Partido Popular; o concelleiro César Abal mostrou o seu respecto á Lei de Memoria Histórica e afirmou que "si é un símbolo franquista, hai que retiralo".

Pola contra, a Asociación Cultural A Revira cualificou o anuncio de "hipocresía", criticando que o Concello non adopte a mesma decisión cos restantes elementos simbólicos ilegais existentes na cidade. En 2012 A Revira xa había demandado públicamente a retirada de todos os elementos franquistas que persisten, entres eles varias placas da Delegación Nacional de Sindicatos e un escudo franquista co lema Unha Grande Libre na rúa Michelena.

Lugo
A cidade lucense aínda mantén aberto o debate sobre a nomenclatura da seu rueiro. En novembro de 2012 o goberno municipal lucense, aínda conformado por PSdeG e BNG, iniciou o procedemento para renombrar oito cales da cidade que aínda estaban dedicadas a distintas figuras relacionadas coa ditadura franquista, cumprindo así co fixado na lei de memoria histórica. Entre eles, o xeneral Teza, Carlos Azcárraga, José Cedrón del Valle, o Tenente Coronel Teijeiro, os irmáns Pedrosa, Julio Ruiz de Alda ou Ramón Ferreiro.

O proceso tivo nos últimos meses algúns episodios de conflito, relacionados con algunha das propostas para bautizar de novo estas vías e prazas. Sobre todo pola relación coa ditadura franquista dalgúns dos nomes suxeridos, sobre todo, o de Manuel Fraga. A proposta de darlle o nome de Fraga a unha rúa contou co total rexeitamento do BNG e coas dúbidas dalgúns sectores do PSOE. Con todo, o secretario municipal avaló nun informe a legalidad da asignación dunha rúa a Manuel Fraga. E tamén o fixo cunha das denominaciones preexistentes, a de Ramón Ferreiro, que polo tanto podería manter a avenida á que dá nome desde fai décadas. Ferreiro foi militante falangista, un camisa vella que foi Gobernador Civil e Xefe Provincial do Movemento da provincia de Lugo en 1939.

Outras localidades
Son moitos os concellos galegos, cidades, vilas e localidades máis pequenas, que manteñen intactos elementos simbólicos, físicos ou nas denominaciones das súas rúas e espazos públicos, con enlaces á ditadura franquista.

En Nigrán, por exemplo, o BNG reclamou a retirada dunha placa de mármore "carente de calquera simboloxía relixiosa" e destinada a recordar a José Primo de Rivera e aos "caídos do bando vencedor", situada no Templo Votivo do Mar en Panxón, segundo publicou Valminor.info.

En Ferrol, malia que foron retirados os obxectos e elementos máis rechamantes (comezando pola coñecida estatuta ecuestre do dictador, ou a cruz que dominaba a praza de Amboaxe ou os escudos franquistas presentes na Casa do Concello e na Biblioteca), mantéñense aínda algúns nomes de rúas ilegais no trazado do Arsenal, así como un escudo no antigo edificio da alfándega.

Unha galega que sobrevió ao holocausto

Carné de resistencia de Mercedes Núñez Targa.
 
A rúa Mercedes Núñez Targa, en Bouzas, honra á viguesa que logrou saír viva de Ravensbrück e foi secretaria de Pablo Neruda
             
Mercedes Núñez nunca esqueceu os números en alemán. «Ata o fin dos seus días, contaba de corrido ata trinta», recordaba recentemente o seu fillo, o vigués Pablo Iglesias Núñez, promotor da Amical de Mauthausen en Galicia, a asociación que mantén viva a memoria dos españois nos campos de exterminio.
 
A súa nai era natural de Bergondo (A Coruña) e sobreviviu ao campo de Ravensbruck, o maior para mulleres en chan alemán. Alí practicábase o famoso Appell, un odioso método de tortura. Os presos formaban no patio -unha vez ata 40 horas seguidas- en posición de firmes, con temperaturas baixo cero: «Quen movese a cabeza era mallado ata a morte», explica Iglesias . Ademais, sometíanos a lategazos: «Tiñan que contar cada golpe e, se se equivocaban, volvían empezar». Mercedes Núñez, que faleceu en 1986 en Vigo, terminou así dominando os números na lingua de Johan Sebastian Bach e Enmanuel Kant.
 
Mercedes Núñez Targa ten hoxe unha rúa en Vigo, na zona de Bouzas. O seu maior mérito na vida foi sobrevivir ao holocausto. E seguir vivindo tras ver aquilo. Pero tivo unha existencia intensa, na que tamén foi secretaria do poeta Pablo Neruda ou autora ela mesmo de varios estudos. O presidente De Gaulle a condecoró con Lexión de Honra.
 
O seu paso polos campos nazis é unha historia común a outros republicanos españois. Detida tras a Guerra Civil, foi condenada a 12 anos de prisión e trasladada ao cárcere madrileña de Vendas. Pero un erro burocrático permitiulle escapar, cruzou os Pireneos e terminou internada no campo de Argelés e Carcassonne, desde onde a Gestapo trasládaa a Alemaña. Sobrevivirá case tres anos en Ravensbrück. Destinada ao crematorio (Renacemento, 2011) é un dos libros que rescatan a memoria desta viguesa de adopción.
 
Pero houbo máis galegos no holocausto. Algúns sobreviviron para ver en Mauthausen aos tanques do xeneral Dager entrar no campo para liberalo o 5 maio de 1945. Unha foto histórica mostra o momento, cunha pancarta sobre o portalón que di, en castelán: «Os españois antifascistas saúdan ás forzas liberadoras».
 
106 mortos galegos
Faltan datos, pero só no campo de Gusen entraron 3.846 presos republicanos e sobreviviron 444. En Mauthausen están documentados 106 mortos naturais de Galicia entre miles de españois. A súa historia é a dunha formidable derrota. Francia internounos en campos de refuxiados tras a Guerra Civil. E, coa invasión alemá, convertéronse nun problema. Cando Himmler pregunta a Franco que facer con eles, Serrano Suñer responde: «Non nos interesan, non son españois». Así, aplicóuselles a mesma «solución final» ideada contra os xudeus: só sairían dos campos «polo fume da cheminea».
 
Outro sobrevivente galego, Ramón Garrido Vidal, do Grove, describiu nun diario as horas previas á foto da liberación: «Amence chovendo. Durante a noite, morreron dúas ou tres por extenuación». Eses compañeiros non espertaron para ver aos Sherman de Dager entrar en Mauthausen.
 
Desde o principio da guerra mundial chegaron republicanos españois aos campos da morte nazis. O 6 de agosto de 1940 apareceu na estación de Mauthausen o primeiro tren cargado con prisioneiros españois, moitos deles galegos. Van no convoi os vigueses Agustín Cameselle e Francisco Pena. Xunto a eles, veciños de Bueu como José Fernández ou Manuel Rei. Outro vigués, Manuel Fernández Gutiérrez; pontevedreses como Antonio Gómez ou Claudio Tizón; e coruñeses como Adriano Castelo ou Luis Rafales Lamarca.
 
O 13 decembro de 1940 chega o maior continxente de galegos. José Jornet, un catalán que viaxaba a bordo, relata aquela viaxe: «Os da Gestapo metéronnos en vagóns de carga. Foron tres días e tres noites encerrados, sen auga nin comida, facendo as nosas necesidades nun recuncho do vagón, que estaba precintado; viaxamos entre vómitos e diarreas, sen saber onde iamos».
 
A candidez dos prisioneiros
Pero nin nos seus peores pesadelos podían supor que lles esperaba. Eugenio Batiches, na súa autobiografía O sol extinguiuse en Mauthausen, explica a candidez dos novos prisioneiros: «Cando chegamos ao campo, vimos unha alta cheminea da que saían fume e laparadas. Despedía un cheiro nauseabundo. Cremos que era o sistema de calefacción».
 
O franquismo se desentendió daqueles cidadáns e o tema do holocausto foi en España un tabú durante toda a ditadura. Fernando Villot, neto de Agustín Cameselle, relataba recentemente: «A miña familia soubo da súa morte por unha carta dun sobrevivente exiliado en México, que o vira morrer nos seus brazos». En Mauthausen, tatuóuselles o seu número de preso, vestíuselles co drilich -o pixama de raias- e identificóuselles cun triángulo azul e unha S.
 
Sobreviventes galegos dos campos hai documentados menos de medio cento. «Moitos ocultaban a súa procedencia para protexer ás súas familias», aseguraba Pablo Iglesias . Hoxe ningún deles vive. A foto da liberación non conta que pasou despois: O último drama das súas vidas foi que os aliados avalaron a Franco e eles nunca puideron regresar ao seu país.
 
Foi unha segunda maldición histórica. Os combatentes con Hitler na División Azul regresaban a casa como heroes. As vítimas españolas do holocausto seguiron no exilio e derrotadas. Como Mercedes Núñez Targa, que con todo nunca cejó na súa loita. E que puido finalmente regresar e asentarse en Vigo, onde faleceu en 1986. Hoxe unha rúa en Vigo, na zona de Bouzas, honra a súa memoria.

sábado, 20 de setembro de 2014

80 anos desde que Galicia é, oficialmente, nación

Plácido Castro
Traducción Estación Atlántica
Do 16 ao 18 de setembro de 1933 celebrouse en Berna (Suiza) o IX Congreso de Nacionalidades Europeas, organismo da Sociedade de Nacións, que recoñeceu a Galicia como nación.
 
El Diario.es - Marcos Pérez Pena 13/9/14
"Calquera que sexa o réxime político en que Galicia viva, a nosa terra, autónoma ou non, está xa proclamada moralmente como unha nación". Deste xeito subliñou Plácido Castro, responsable de Relacións Internacionais do Partido Galeguista, a importancia histórica da participación de Galicia no IX Congreso de Nacionalidades Europeas, organismo da Sociedade de Nacións, que se celebrou do 16 ao 18 de setembro de 1933, e que supuxo o primeiro recoñecemento oficial do país como nación. O recoñecemento chegou nun momento no que a Sociedade de Nacións (o equivalente no periodo de entreguerras á actual ONU) comezou a perder autoridade, en boa medida polas tensións que acabaron levando á Segunda Guerra Mundial. Con todo, o feito histórico e legal quedou fixado e o propio Castelao no seu Sempre en Galiza destaca que "Galicia é unha nacionalidade, e como tal foi recoñecida en Berna, polo IX Congreso das Minorías Nacionais Europeas, adscrito á Sociedade das Nacións".
 
Celébranse esta semana os 80 anos deste recoñecemento, escasamente reivindicado na actualidade, ata desde boa parte do galleguismo. En boa medida foron nos últimos anos o Instituto Galego de Análise e Documentación Internacional (IGADI) e a propia Fundación Plácido Castro os que con máis forza chamaron a atención sobre a importancia do evento, sobre todo no seu 75 aniversario, coa organización dunha mesa de debate e a colocación dunha placa na casa de Plácido Castro en Vigo. Entón, Xulio Ríos, director do IGADI, destacaba que "fose do fin político de cada un, xa sexa a autodeterminación, a independencia, o autonomismo, o regionalismo..., o sucedido en 1933 é un feito histórico" e lamentaba que "é unha realidade da que hai un gran descoñecemento na sociedade e que os líderes políticos galegos non deberían obviar".
 
O Congreso de Nacionalidades Europeas naceu en 1925 para reivindicar o dereito á autonomía (administración nacional propia) e ao libre desenvolvemento cultural das nacións sen Estado e das minorías nacionais existentes en Europa. Rexeitaba a modificación das fronteiras políticas existentes e reclamaba sistemas electorais que permitisen ás minorías contar cunha representación proporcional á súa significación numérica. Para ingresar no Congreso "a parte solicitante debía proporcionar probas ou manifestacións que evidenciasen a súa existencia mediante signos exteriores demostrativos dunha vida colectiva con carácter duradero", como recolle o IGADI nunha publicación especial.
 
Xa nos anos trinta Galicia achegouse a este organismo da man de vascos e cataláns e despois de que unha delegación do CNE (liderada polo seu secretario xeral, o estoniano Y. Ammende) realizase unha visita ao noso país. O Partido Galeguista buscaba fundamentalmente, segundo o IGADI, "o establecemento dun marco de cooperación cos movementos afines que permitisen a universalización de Galicia no dobre sentido de facer que Europa nos coñeza e nós coñecer mellor Europa" e o "recoñecemento da condición de nación por parte dun organismo internacional de considerable prestixio e reputación".
 
Plácido Castro, formado no Reino Unido desde moi novo, foi o encargado de representar a Galicia no Congreso, e foi recibido polo presidente do Consello da Sociedade de Nacións, Mowinckel, primeiro ministro noruego, e polo presidente do parlamento suizo, M. Motta. Na declaración presentada ao congreso proclamábase que Galicia "é unha nación ben definida, que se diferencia claramente dos outros pobos que habitan España. A súa orixe, a súa historia, o seu idioma, e os seus costumes xustifican esta diferenza dun xeito absoluto", á vez que reivindicaba "o dereito innegable do pobo galego a dispoñer de si mesmo" e reclamaba "a plena liberdade do emprego do seu idioma materno, especialmente na instrución". A declaración engadía que "Galicia desexa vivir en boas relacións coas outras nacionalidades de España e quere colaborar con elas para a reglamentación de todas as cuestións de interese común. É evidente que non opón ningún obstáculo á realización dun ideal federal, calquera que sexa o seu amplitud".
 
Á súa volta a Galicia Plácido Castro deu conta da importancia do que acababa de suceder en Berna en tres artigos que publicou no Pobo Galego, o primeiro o 30 de setembro, no que destacaba que "por primeira vez na súa historia Galicia concorreu con personalidade propia a un Congreso internacional". O segundo o 5 de outubro, no que Castro destacaba que unha das resolucións do congreso fixera constar que "a autonomía territorial é o medio máis adecuado de resolver os problemas minoritarios, cando se trata de minorías que ocupan, en masa compacta, un territorio definido", o que viña apoiar as reivindicacións de autogobierno do PG: "algo que se relaciona directamente co problema de Galicia e vén confirmar, coa máis alta autoridade, a posición do movemento galleguista".
 
O terceiro artigo, titulado Galicia, nacionalidade europea, facía fincapé na importancia histórica da participación de Galicia no Congreso. Plácido Castro destacaba "o recoñecemento por unha organización internacional, integrada por representantes de corenta millóns de europeos, pertencentes a catorce nacionalidades, de que o noso pobo constitúe unha nación". Tamén constataba o ánimo que supuxera para a "universalización de Galicia", o que constituía "outra constante aspiración do galleguismo". No texto, Castro descartaba o "separatismo", apostaba por "formar parte dunha Federación, calquera que sexa a súa amplitud. Federación hispánica, ibérica, europea ou mundial, con todas declárase compatible o nacionalismo galego". E concluía que "Galicia, porque é galega, polos seus propios méritos, conseguiu ocupar un posto que non estivera ao seu alcance si conformásese con ser un anaco da España grande. É dicir, que Galicia, sendo galega, é máis universal e ten máis personalidade que si perde a súa identidade nun estado español uniforme". Neste artigo Castro destacou, ademais, que "calquera que sexa o réxime político en que Galicia viva, a nosa terra, autónoma ou non, está xa proclamada moralmente como unha nación".

A morte do guerrilleiro Perfecto Dios en Chaherrero e nova fuga de Xoán Sorga

Camilo de Dios coa foto retocada do cadáver de seu hirmán Perfecto de Dios

Historia de Xinzo - mirocerredelo / xullo 17, 2014
O grupo de guerrilleiros superviventes da disolta II Agrupación con base na Limia, na que se atopaban Carmen Fernández Seguín o seu fillo Perfecto Dios, Xoán Sorga e Manuel González, na súa fuxida a Castela dende a Serra de San Mamede, foron sorprendidos ás trece horas da tarde do día 16 de maio de 1950, por unha parella de Gardas Civís do posto de Crespos (Ávila), o grupo de catro persoas emprendeu a fuxida; un dos gardas fixo un disparo para detelos, pero soamente Perfecto Dios Fernández se detivo tirándose a unha gabia que había nas inmediacións da beirarrúa da aldea de Chaherrero (Ávila) e sacando unha pistola, respondeu ao fogo contra a parella da Garda Civil quen repeleu a agresión resultando morto Perfecto Dios. Rapidamente acudiu ao lugar dos feitos outra parella de gardas que se atopaba nas inmediacións, iniciando a persecución dos fuxidos (Xoán Sorga e Manuel González) e sendo detida a nai de Perfecto, Carmen Fernández Seguín. Con motivo desta acción, foron atopadas dúas pistolas e propaganda comunista. No tiroteo resultou tamén ferida grave una moza do lugar que ingresou no hospital de Ávila.
 
O asunto foi comunicado o mesmo día dos feitos polo gobernador civil de Ávila ao ministro da gobernación por oficio que di: “Hacia las trece horas del día de hoy, por una pareja de la Guardia Civil, fueron vistos tres individuos y una mujer en la inmediaciones de Chaherrero, anejo de Crespos, que se les hicieron sospechosos y al darles el alto, en vez de entregarse, dispararon con pistolas al parecer, y al ser repelida la agresión por la fuerza, dieron muerte a uno de ellos, encontrando en su poder dos pistolas y unas 500 pesetas, pudiendo además detener a una mujer y dándose a la fuga los otros dos individuos que, hasta el momento, no han podido ser detenidos(…)[i]. “La detenida se llama Carmen Fernández Seguín, de 44 años, viuda, natural y vecina de Sandianes (Orense), la cual desde hace aproximadamente año y medio se juntó en unión de dos hijos a una partida de bandoleros que operaban por la provincia de Orense, capitaneada por Juan Sorga Rodríguez, y como hace más de seis meses, según manifiesta, han perdido todo enlace con el jefe de la agrupación, llamado Saúl, decidieron ante la persecución de que eran objeto por parte de la Guardia Civil de Orense, pues de los veinte que integraban la partida habían sido capturados entre muertos y heridos doce, abandonar la provincia y venir en busca de trabajo de siega a las de Madrid, Segovia o Ávila, pues el Sorga , por haberle sorprendido el Movimiento como segador en la provincia de Madrid y tenía en ella patronos conocidos (…) Y los dos que lograron escapar, son el Juan Sorga y Manuel Rodríguez González, el primero de 30 años y el segundo de 20 (…) Al muerto se le ocuparon dos pistolas, propaganda comunista y efectos de uso personal”[ii]. Perfecto Dios foi enterrado nunha fosa fora do cemiterio católico, segundo foto da ARMH que se publica. Carmen Fernández Seguín, foi xulgada en Ourense polo delito: “de formar partidas armadas dedicadas al bandidaje y terrorismo”. O fiscal solicitou pena de morte sendo finalmente condenada a trinta anos de prisión maior en outubro de 1950. (Do meu libro: Historia e memoria: A LIMIA: 1951-1953).
 
[i] Archivo Histórico Nacional. Fondos expedientes policiais, caixa: H-6561.
[ii] Archivo Militar I. Región Militar Noroeste. Ferrol. Causa militar nº 201/1950.

Máis información:

 
 
 
 
 
As botas de Perfecto de Dios

quarta-feira, 17 de setembro de 2014

Palestra en Pontevedra: "Apartheid en Gaza"


Xoves 25 de setembro ás 19h30 na aula 16 da Facultade de Belas Artes de Pontevedra

Liga Estudantil Galega Pontevedra
O pasado 26 de agosto alcanzouse un alto o fogo en Gaza, despois de 51 días de ofensiva que se saldou con máis de dous mil palestinos mortos, e máis de dez mil feridos.

Ademais, unha cuarta parte da poboación da Franxa viuse obrigada a abandonar as súas casas e a converterse en desprazados internos.

Pero o alto ao fogo non remata coa ocupación. A pesar de que a Carta das Nacións Unidas e as resolucións do Consello de Seguridade das Nacións Unidas insten a unha retirada israelí dos territorios ocupados na guerra de 1967, os palestinos seguen sumidos nunha situación colonial.

Por todo isto, dende a Liga Estudantil Galega organizamos xunto co Colectivo de Solidariedade Internacionalista “Mar de Lumes” unha palestra informativa sobre o que acontece en Palestina na actualidade, para a cal contaremos coa presenza de Elvira Souto de BDS-Galiza e Sami Ashour de Jenin. Será o xoves 25 de setembro ás 19h30 na aula 16 da Facultade de Belas Artes de Pontevedra. Non faltes!

Debate en V Televisión: Deberíase retirar a Cruz do Castro de Vigo?

 
09/09/14

Estrea do documental "A volta dos nove"


27 de setembro, as 20:30 da tarde no Auditorio Municipal do Concello de Vigo 
(Praza do Rei, 1)
 

Argumento
Outubro de 1936. Na noite do día 15, nove homes sos sacados da prisión habilitada do Frontón de Vigo e levados as aforas de Baiona. Alí serían salvaxemente asesiñados. Era o final dunha vinganza que se iniciara dous días. Pero tamén era o comenzo dunha lenda: a das cruces de "A VOLTA DOS NOVE".
 

Homenaxe no Pozo da Revolta

 
Acto: Homenaxe no Pozo da Revolta

Día: 27 setembro

Hora: 13h

Lugar: Pozo da Revolta
 
Organiza: Asociación Pola Recuperación da Memoria Histórica de Marín

O acto, que comezará ás 12.30 horas no Pozo dá Revolta (Bagüín-Mogor) contará coa presenza da poeta Lucía Novas Garrido, a escritora e pensadora Prado Esteban Diezma, e os músicos Felipe Rea e Samu Acuña.
 

A cruz de Franco celebra o seu 53 aniversario grazas a Caballero

O NON-DO recorda a inauguración no Castro en setembro de 1961