O Alcalde socialisto de Vigo é condenado pola xusticia a derrubala de urxencia pero segue negándose

sábado, 24 de outubro de 2015

Homenaxe no Monumento da Memoria da Cruz da Maceira


Galicia, a guerrilla temprana

Benigno Andrade García "Foucellas", quizais
o máis coñecido dos guerrilleiros galegos

Traducción Estación Atlántica

Diagonal - Imanol 19/10/15
Debido ao triunfo fascista en terras galegas nos primeiros días da guerra civil, moitos republicanos de variada ideoloxía víronse obrigados, uns a ocultarse, outros a botarse ao monte, outros conseguiron chegar ata a veciña Asturias para loitar a favor da Republica, outros foron obrigados a alistarse no exército fascista e outros moitos foron apresados e/ou executados. Trataremos de seguir o rumbo aos libertarios que se botaron ao monte tanto no chamado periodo de fuxidos como no de guerrilleiros sen entrar a discutir si de verdade houbo tantas diferenzas entre un e outro.

Unha das primeiras noticias que temos é a morte en enfrontamento armado do cenetista Alejandro Costas Fernández o 13-8-1936 en Soutelo-Salceda de Caselas, dous días despois aparece o cadáver tiroteado no monto do Foxo do libertario coruñés Ramón Ponte Rivas . O 24 de decembro dese ano, nunha batida pola Sierra de Galleiro son abatidos tres libertarios dos que descoñecemos máis datos. Manuel Bergantiños Pouse foi capturado nas proximidades da Coruña en marzo de 1937 e fusilado en outubro do mesmo ano. Tamén en durante o ano 37 foron asasinados nos montes de Viveiro Balbino Gómez Rodríguez en marzo e posteriormente Candido Soto Gómez. O 25-6-1937 é abatido tras un enfrontamento armado o cenetista Alfonso Pérez Cornejo no monte Tureira, formaba parte dunha cuadrilla de fuxidos. Sabemos que estiveron fuxidos pero descoñecemos o que a sorte lles deparó aos libertarios de Almeiras José Castro Seijo e José María Galán Becerra do mesmo xeito que ao veciño de Casal Nicolás Uzal Campos.

Gráfico explicativo sobre voaduras de ferrocarril difundido en Galicia

Nas illas Cies andaron fuxidos un grupo de 7 ou 8 persoas ata ben entrado 1937, a maioría destacados cenetistas da zona, á espera dun barco que os sacase de alí, que finalmente non chegou. Entre eles Antonio Ferrari  Rodal 'O Carabelo', Antonio Fernández Ferrari 'O Amaro', Bernardo Lemos González e Manolo Soliño Soliño 'Carolitos', destes, os dous últimos foron asasinados nas illas, 'O Amaro' entregouse meses despois e 'O Carabelo' entregouse logo de finalizada a guerra.

O 4-11-1937 trala caída da fronte asturiano, e a súa volta a terras galegas, un numeroso grupo de combatentes do batallón 219 Galicia, que estaban dirixidos polo libertario José Moreno Torres tivo un grave enfrontamento no porto do Acebo (Fonsagrada) con gardas civís e falanxistas, no que perderon a vida o propio José Moreno e 12 dos seus compañeiros. José Moreno botouse ao monte en xullo, estando fuxido ata decembro de 1936, cando puido saír de Galicia en compañía doutros 22 anarquistas a bordo de 'A Libertaria', desembarcando en Xixón e alistándose ao Batallón Galicia. Unha vez caído a fronte norte, xunto a unha quincena de cenetistas da súa unidade, deciden volver polo monte desde Xixón onde se atopaban, ata Galicia. Xunto a el, Manuel Bugallo Lois, Jaime Machicado Llorente, Jesús Martínez Castro, Maximino Martínez Fernández, Odilo Masid Masid, Emilio Novás Naya, Manuel Ramos Escariz, Luís Rafael Villar Sánchez e posiblemente Julián Carballo Gómez, Moisés Erguido Blanco, Víctor Paradela Ríos e Julio Roca Gantes. A noite do 29 ao 30 de outubro chegan ata o porto do Acebo, onde fixeron dous grupos e durmiron en senllas cantinas. A que estaba máis penetrada en Galicia foi asaltada por un numeroso contingente de falanxistas e gardas civís, sorprendendo ao grupo de nove que alí se atopaban, sendo apresados e executados. O outro grupo, alertado polos disparos, entabló combate cos asaltantes, matando ao falanxista Emilio Villar. Finalmente, nos días posteriores, foron capturados e executados Manuel Bugallo, Julián Carballo e José Moreno. Tamén foi capturado Julio Rocas, aínda que descoñecemos a súa sorte. Os únicos que conseguiron saír ben librados foron Moisés Ergueito e Víctor Paradela.

Libertarios fuxidos en "A Libertara". Morenos Torres e
outros compañeiros de fuga morrerían despois na emboscada
do Acebo
Desde o triunfo do golpe de estado, bótanse ao monte a partida dirixida polo anarquista Manuel Prado Pereira 'Lolito' quen van funcionar polos alrededores de Gondomar (Pontevedra), a parte de 'Lolito', a partida conta con outros 5 membros. Ademais de varios roubos a man armada, dedicábanse a acosar a delatores da zona. Sabemos que en febreiro de 1938 acabarán coa vida dun tratante de madeira portugués en Priegue-Panxón por consideralo informador da garda civil. Esta partida funcionará ata finais de ano, en novembro, tras un enfrontamento armado nas proximidades de Vigo serán detidos catro dos seus membros, pouco despois serao o propio Manuel Prado en Baiona, sendo posteriormente executado. Sabemos da participación nesta partida, polo menos temporalmente de Francisco Pintado Pérez.

Tamén desde xullo do 36 levaban ocultos no monte o grupo encabezado polos ácratas Víctor Romero Pazo 'Zorrilla', José Fernández Álvarez 'Severo' e José Alonso Álvarez 'Berzas'. Algunhas das noticias que coñecemos sobre eles é que o 27-3-1939 asaltan 5 domicilios en Lameiro-Sárdoma, tres días máis tarde, 3 domicilios en Salgueira-Sárdoma. Finalmente, o 4 de abril, nas proximidades de Vigo, tras un enfrontamento coa benemérita, resultan abatidos 'Severo' e 'Berzas'.

Pola zona de Vilagarcía de Arousa, durante os anos da guerra civil rexistráronse diversos sabotajes contra o alumado público e as vías de comunicación, entre os saboteadores, atopamos aos libertarios José Vidal Bugallo 'Robles' ou Ramón Díaz Hermo.

De Cervantes, Lugo, era a partida familiar dirixida polo libertario Abelardo Gutiérrez Alba, quen trala caída da fronte norte e regresar á súa terra, botouse ao monte xunto aos seus irmáns Jovino e Baldomero, a súa irmá Domitila, a súa nai Consuelo e un irmán desta última chamado Segundo. A maior parte de ell@s acabarían engrosando as filas da federación de guerrillas uns anos máis tarde. Tamén acabou engrosando as filas da federación Eduardo Pérez Veiga 'Tameirón' outro dos derrotados trala caída da fronte norte e que tamén dirixiu unha pequena partida polas terras do sur de orense.

O guerrilleiro cervantino Abelardo Gutiérrez Alba
No verán de 1939, un grupo formado polos anarquistas José Garrido Pasandín e o seu fillo Eduardo Garrido Otero, Amador Domínguez Pan e José Seijo Don eliminan ao axente do SIMP José Barcia Rioboó, no término de Gándara. José Garrido e o seu fillo serán detidos e posteriormente executados, mentres que os seus compañeiros terán unha prolongada carreira nas guerrillas galegas.

Na partida do comunista 'Patitas' que actuaba polas proximidades do Ferrol, atopamos aos libertarios Juan Ares López 'Pallares', Francisco Barcia Casanova 'Paco da Casanova', Jesús López Ardao 'O de Someiro' de quen sabemos que atentou en novembro de 1944 contra o falanxista José Rodríguez 'O Lugués' en Campolongo, Ramiro Martínez López 'Zapateiro' e Victor Bértalo.

Na partida pontevedresa de 'Os Maletas' atopamos a José Luís Quintas Figueroa 'Quintas'.

José Luis Quintas Figueroa "Quintas"
Na zona fronteriza da Raia descubrimos ao militante confederal Juan Salgado Ribeiro, 'O Juan'.

O que posiblemente fose o guerrilleiro máis coñecido de terras galegas, Benigno Andrade García 'Foucellas' era militante libertario aínda que posteriormente foi moi influído polo PCE, montou unha partida na que tamén atopamos a cenetistas como Antonio Sánchez Veiras 'Antonio Varela', Basilio Calvar Solla 'O Roxo de Domaio', Jesús Lavandeira Pérez 'Ladrillo', Andrés Pérez Lavandeira ou Joaquín Sánchez Patiño. Este grupo movíase pola zona de Curtis.

A partida dos irmáns Rodríguez González, Antonio e Eulogio, supuestamente capitaneada polo primeiro deles, ambos libertarios, aos que tamén acompañaba Salvador Gil Moure 'Carolo' e un tal Justo. Este grupo funcionou durante os primeiros 40 pola zona de Chantada e Carballedo. A garda civil acusounos entre outras cousas do asasinato dun capitán de aviación na estrada de chantada a Monforte, de causar outras dúas vítimas na estrada que leva a Orense e do asalto a un coche de feiras. Antonio e Eulogio participarán posteriormente na invasión do val de Arán encadrados na 21ª brigada e despois no AGLA.

Os irmáns Eulogio, Antonio e Custodio Rodríguez González
Dos seguintes guerrilleiros libertarios, coñecemos os nomes pero non temos datos relevantes sobre as súas partidas nin zonas de actuación, Antonio Alejandre Ramos, Antonio Calviño actuaba pola zona ourensá de Alláriz, foi apuñalado por detrás en 1953, Daniel Calvo Rodríguez, abatido pola garda civil o 19-7-56, hai un Dá Silva, que poida que fose José Dá Silva Bartomeu 'Moreno', pero non podemos confirmalo, Antonio González Pérez 'Tono' estivo tres anos no monte, ata 1939, entón pasou a Francia, anos despois estaba como guía confederal na zona de Euskadi, (tamén exerceu de mugalari Juan Romeu Ramos), Eusebio González Pedreira, José Liró Louro 'Pepe o Cocheiro', José López Chao, Juan Mosquera Vázquez, Eduardo Rego Álvarez, Santiago Rey, José Rosende Calvo 'Negro' e Cándido Soto Gómez.

Integrados nas diversas agrupaciones do Ejercito Guerrilleiro de Galicia dirixido polos comunistas, atopamos a varios militantes confederales, entre eles, Benigno Andrade García 'Foucellas', Francisco Barcia Casanova 'Paco dá Casanova', Claudio Díaz Milía 'Manolete', Manuel e José María Díaz Pan 'Rogelio' e 'Jaime' respectivamente, Amador Domínguez Pan 'José Pimentel', Gregorio Dopico Fernández 'Bolichero', Jesús Iglesias Escourido 'O Tizón', Jesús Lago Díaz, José López Ardao 'O de Someiro', Elías López Armesto 'Pajaro', Vicente López Novo 'Rufino', José Pedreira de la Iglesia 'Queimarán', Ceferino Rodríguez Arias 'Bailarín', Juan Salgado Rivero 'O Juan', José Santiago Temprano 'Henares' e José Seijo Don 'Ramón'.

José Pedreira de la Iglesia "Queimarán".
Integrados na plural Federación de Guerrillas León Galicia, atopamos aos libertarios galegos Eduardo Pérez Vega 'Tameirón', Abelardo Gutiérrez Alba, Antonio López Fernández 'Corchas' e Ceferino Rodríguez Arias 'Bailarín'.

Noticia sobre os combates entre guerrilleiros e gardas
en Cambedo en 1946

Fontes: O movemento libertario en Galiza. 1936-1976 (Dionisio Pereira e Eliseo Fernández), Terra e tempo Nº 163/170 (vvaa), Entremontes Nº 3 (vvaa), Enciclopedia histórica del  anarquismo español (Miguel Iñiguez), Proceso e morte de Luís Nodar (Juan Sobrino e Manuel Domínguez), A represión franquista en Galiza , actas do congreso dá memoria Narón 2003 (vvaa), O batallón Galicia nº 19 (Eliseo Fernández), http://losdelasierra.info/  e  http://vitimas.nomesevoces.net/gl/

Fernando Miramontes, o escayolista do Día dá Clase Obreira

Unha das poucas imaxes dos sucesos de Ferrol. /Arquivo histórico da Fundación 10 de Marzo
Traducción Estación Atlántica 

Dirixente do PC durante os sucesos do 10 de marzo de 1972 en Ferrol, Miramontes relata para 'Público' aquela xornada na que foron asasinados dous traballadores da Bazán e as torturas ás que foi sometido pola policía do tardofranquismo

Público 22.09.2015 Cris S. Barbarroja
10 de marzo de 1972, sete da mañá. Preto de 4.000 traballadores da Bazán de Ferrol reúnense nas portas do astillero. O día anterior, tralo despedimento de nove traballadores polo rexeitamento ao convenio colectivo, a policía do tardofranquismo empregouse a fondo en desaloxar aos 6.000 empregados da Bazán que reclamaban a readmisión dos represaliados. Oito da mañá, tras comprobar a pechadura patronal da planta, os 4.000 concentrados comezan a marchar cara ao polígono de Caranza.

A cidade queda deserta, pechan os colexios, paran comercios e empresas en solidariedade cos traballadores da Bazán que avanzan pola Avenida das Pías. Os dirixentes de CCOO negocian con Capitanía Marítima para evitar a intervención do exército, mentres a Policía Armada sitúase na estrada de Castilla. E alí son interceptados. Comezan os enfrontamentos. Ás cargas sucédense, os paus e as pedras dos manifestantes e a sinistra orde de disparar dos grises.

Malia os dous traballadores mortos, Amador Rey e Daniel Niebla, e os máis de 40 feridos, a resistencia conseguiu forzar a retirada policial e converter aquel 10 de marzo en motivo de orgullo obreiro fronte á brutalidad do fascismo. Desde 2006, Galicia conmemórao como o Día dá Clase Obreira. Tamén o celebra Fernando Miramontes (A Coruña, 1935), escayolista e dirixente do PC, co regusto amargo dun día que para el tamén supuxo o primeiro paso dun via crucis de detencións, humillacións e torturas.

"Xa me detiveron antes, xa pasara antes tempo en prisión, pero o que pasou logo daquel día foi o peor", recorda o galego, nacido na II República nunha familia de peixeiras da coruñesa Praza de San Agustín. Huérfano de nai desde neno, o pai, escayolista, afiado á CNT, montou un taller en Ferrol no que Fernando empregouse con só 14 anos. A súa militancia rebelde débella a unha anécdota cando se despedía do seu primeiro e único amor: unha guapa moza de Bilbao.

"Foi o meu primeiro ataque de desesperación. Tiña que volverme a Ferrol á mili que non quería a facer. Na estación de Bilbao, cando ía sacarme o billete de tren, un señor con careta de facha de toda a vida díxome: "Son tantas pesetas e tenme que dar vostede o diñeiro xusto". Eu púxenme tolo e veu un garda. Fun a por moedas e cando volvín, ao vendedor tampouco lle servían as moedas que lle dei. Foi a primeira vez que me sentín maltratado, quizais por ser galego
".

Intolerante ás inxustizas, coas escasas noticias que chegaban a España sobre a Guerra de Corea, a Miramontes deulle por aprender o comunismo da man dun comisario político da República, Baltasar Goiriz. Xa casado con Josefina, a súa moza bilbaína, estalou a crise dos misiles en Cuba e Fernando, "convencido de que se aveciñaba a III Guerra Mundial", fuxiu a Francia onde foi captado polo aparello do PC.

"No 67, decidín vender todo o que tiña e volvín a España, a traballar co meu pai en Ferrol. Púxenme en contacto cos compañeiros comunistas e fundamos unha célula nova, a maioría con traballadores da Bazán e de Astano. Distribuiamos octavillas, eu encargábame da multicopista da que saía o Mundo Obrero, a nosa bandeira...Era un home feliz pero estaba fichado e, no 70, durante o estado de excepción do Proceso de Burgos, caín".

Pasou cinco meses na prisión da Coruña; máis de dúas semanas en folga de fame, encerrado nunha cela de castigo, cun buraco no chan para facer as súas necesidades, un grifo e un colchón. No ano 70, tras volver á loita sería detido unha vez máis e pasaría dous meses máis no cárcere galego "por nada, por unha tontería", comenta. Non sabía o que lle esperaba cando estalaron os acontecementos do 10 de marzo do 72.

"Eu xa era entón o responsable de Organización do Comité Central do PC en Galicia. A noite do 9, despois de que entrase a policía no astillero, reunímosnos para ver que iamos facer. Decidimos saír a pedir solidariedade cos traballadores da Bazán. Pero non nos deron tempo. Cando nos dispoñiamos a iniciar a marcha, vimos como a xente saía correndo, ensangrentada, despavorida. A cidade quedouse baleira con patrúllas da Policía e a Garda Civil e unha brigada especial que trouxeron de Valladolid".

Miramontes e outros se esconderon. Pero aos 10 días, a Político-Social deu con el na casa dunha irmá da que o sacaron como nunca antes: "Fixéronme o que nunca me fixeron antes. Esnaquizáronme o forro da chaqueta en busca de papeis, rompéronme os meus cigarros, golpeáronme a cara e o estómago e leváronme á comisaría de Ferrol".


Miramontes, no centro, nun das últimas homenaxes aos asasinados o 10M. / FOTO: SUSO PAZOS
A vitoria do silencio
O panorama confirmoulle que as cousas non serían como outras veces. "Había colchones nos corredores, as celas cheas de xente que levaba máis de 10 días alí. Tivéronme sentado nun asento de pedra ata que ás 11 da noite subíronme a interrogar. Había tres ou catro policías novos ata que chego o xefe e dixo: "Ímosnos a tomar un cubalibre; aí tes papel e boli para que escribas a túa historia desde que che fuches a Francia ata hoxe; tes un cuarto de hora".

Pero Fernando non escribiu. "Me esposaron en crequenas para que non puidese levantarme e obrigáronme a camiñar a saltitos. Díxenlles que a miña dignidade de ser humano non me permitía facer o ridículo, así que me levaron ao quirófano. Tombáronme para arriba nunha mesa, coas pernas suxeitas por dous policías e a metade superior do corpo no aire. Un golpeábame cunha toalla na cara, outro me metía a cabeza nunha palangana e un terceiro golpeábame con paus nos pés".

Non recorda Miramontes o tempo que pasou naquela padiola improvisada da comisaría de Ferrol pero si o que ocorreu cando o levantaron: "Perdín o sentido cando me golpearon contra un rallador. Ao espertar un fillo de puta empezou a darme golpes rítmicos na cabeza cos nudillos; cravábanme a punta dun lapicero entre os dedos da man ata que berraba. Xa estaba medio morto cando me baixaron do novo ao sótano agarrándome polas pernas mentres a miña cabeza "pum, pum, pum, pum- ía baixando a golpes os corenta chanzos. Ao chegar ao final escoitei: "Me cago en Deus. Facémoslle igual que a Ruano. Que se vaia a tomar por cu".

Enrique Ruano, estudante de Dereito, faleceu baixo custodia da Brigada Político-Social en 1969. Fernando, aterrorizado, sobreviviu aos tres días de torturas que finalizaron cando un xuíz, que encubriu aos verdugos, envioulle á enfermería do cárcere da Coruña na que pasou meses. Esnaquizado, pero cun sentimento heroico: "Non falei nada de nada; venceunos".

Era a España predemocrática. Durante os tres anos anteriores á morte de Franco, ao dirixente do PC volveron buscarlle unas cantas veces a casa. Tantas que cando vía chegar á policía -conta- "ía a por un abrigo e unhas zapatillas cómodas porque xa sabía o que me esperaba". A penúltima tivo lugar o mesmo día no que foi asasinado Carrero Blanco e daquela ocasión recorda a frase dun dos represores: "Ti tranquilo que nós estamos esperando ordes a ver que facemos coa xente como ti; si botámosche a ría, cunha pedra no pescuezo, como faciamos no 36".

Co final da ditadura, Fernando Miramontes converteuse en primeiro tenente de alcalde da primeira corporación democrática de Ferrol. Nas penúltimas eleccións municipais pechou a lista de Esquerda Unida. Hoxe quéixase: "Eu sigo pagando a miña cota, sigo sendo do PC. Pero, con todo o vivido, me entristece ver como o PC arruinouse el só. Os trapos sucios internos que somos incapaces de lavar en casa, as tarxetas black... Esnaquizáronnos o orgullo noso: a nosa honradez por encima de todo".

sexta-feira, 23 de outubro de 2015

Presentación en Ferrol do libro "Málaga: base naval accidental"


Presentación do libro Málaga: base naval accidental, de Luis Miguel Cerdera Jiménez

Ateneo Ferrolan

A Asociación Memoria Histórica Democrática presentou o libro "Málaga: base naval accidental" de Luis Miguel Cerdera Jiménez
Hoxe día 23 no salón de actos do Ateneo Ferrolán

O acto presentado por Enrique Barrera Beitia, a continuación o autor disertará sobre o libro.
Cerdera naceu en El Palo (Málaga) en 1962 e na actualidade exerce como funcionario do Concello de Logroño, é un apaixoado investigador da guerra civil, especialmente da guerra no mar.
Precisamente a temática do libro desenvolve os acontecementos dos primeiros meses da guerra civil en Málaga, convertida nunha base provisional da Escuadra republicana.

O libro ten especial relación con Ferrol, debido á presenza de numerosos ferroláns nos buques da flota leal ao Goberno lexítimo.

Máis info: http://www.malagabasenavalaccidental.com/



Un destes ferrolanos, un tío meu nos buques da republica en defensa do porto de Málaga foi o Xauen, o cal conta cun capitulo no libro.

Esta é a historia da miña familia:
O Xauen en canto o golpe de estado realízase en Ferrol, o 19 de xullo do 36, dirixíase á súa Base Naval de Ferrol onde estaba destinado, ao saber das loitas na devandita Base de Ferrol o seu Comandante vira o seu rumbo e diríxese cara ao sur, alí ocupouse de defender o porto de Málaga ata a huída pola estrada de Almería tristemente famosa polos bombardeos sufridos pola poboación civil que fuxía da cidade.

No Xauen estaba destinado o meu tío Mariano Perez Yañez, que durante os bombardeos a Málaga é ferido e sufriu a amputación dunha perna, fué atendido no hospital de sangue de Málaga, onde alí atopábanse como enfermeiras a miña avóa Rafaela Reina Valenzuela e miña tia materna Carmen López de Gamarra, a irmá maior da miña nai con 16 anos; asistiu no quirofano á amputación do seu futuro marido Mariano, ambos realizaron a huída pola estrada de Almería por separado, Mariano xa mutilado de guerra, en Valencia reencontráronse, e alí casáronse, ao ser ocupada Valencia trasládanse a Cartagena onde lles colle o final e perdida da guerra, estando a súa nai de parto o mesmo día 1 de abril do 39, non poden escapar ao exilio nos últimos buques que saíron desde o porto de Cartagena, tiveron unha nena, pero esa nena pasa á historia da familia como falecida ao pouco tempo de nacer, Unha investigación miña, levame a saber que no libro de rexistro do cemiterio de Cartagena nos primeiros días do mes de abril só consta falecida unha nena o día 5 de abril pero sospeitosamente, é sen ser o habitual, a casilla de onde se atopa sepultada esta baleira, a diferenza doutras de adultos que si teñen inscripción, polo cal a considero sospeitosa de ser un bebé roubado e o que si é sen ningunha dúbida é desaparecida, posto que non se sabe onde se atopa.

Ao acabar a guerra todos os que se atopaban no estado español, tiveron por decreto do final da guerra volver ás súas respectivas localidades de orixe, Mariano paso un xuízo que foi sobreseido, a súa xa esposa Carmen, a miña tía materna, xunto coa súa nai xa viuda de Juan López de Gamarra e a miña nai Pilar, trasládanse a vivir a Ferrol, a primeira por reunirse co seu marido aínda que tiveron que volver a casarse pola igrexa xa que o matrimonio civil en Valencia a vista da ditadura fascista non existia, a avóa e a miña nai decídense a irse a vivir a Ferrol por pasar desapercibidas nun lugar onde son descoñecidas dadas as represalias que sufrian os familiares (habitualmente as mulleres) de fusilados. Este éxodo do exilio interior foi moi común en todo o territorio do estado.

Este é o motivo polo cal todos os netos do avó materno malagueño Juan López de Gamarra somos galegos, polo casamente dun marino ferrolán do Xauen casado cunha malagueña que coñece como enfermeira no hospital de sangue de Málaga en enero de 1937.

Entre os buques sublevados que bombardearon tanto Málaga como a fuxida da poboación civil atopábase o Crucero Almirante Cervera, este buque perdeuse en loita armada para o goberno da república na Base Naval de Ferrol e o meu tío paterno tamén ferrolano Manuel Barreiro Rey foi fusilado con 25 anos por defender a tóma de posesión das tropas facciosas do buque con acusación en solitario de promotor da rebelión a bordo do Cervera.

terça-feira, 20 de outubro de 2015

Homenaxe da Comisión pola Memoria e Dignidade do 36 en Mos

Foto de As pedras que falan de Marcos Escudero

Monroy, o silencio consentido. Mós, 3 de outubro de 2015

O Concello de Nigrán retoma as homenaxes oficiais a veciños represaliados e asasinados polo franquismo.

Monumento Volta dos Nove do ano 2007
Valminor.info
A demorada estrea da película “A volta dos nove” de Antonio Cairo dou inicio a unha serie de actos que en solitario ou en colaboración con asociacións civís o Concello de Nigrán promoveu en materia de memoria histórica. Continuou o sábado coa participación na homenaxe á Volta dos 9 que organiza todos os anos o Instituto de Estudos Miñoranos en Baiona. E dende alí o goberno anuncia que dará comezo unha serie de actividades na materia cara ao 2016 cando se cumpra o 80 aniversario do golpe de Estado de Francisco Franco.

O alcalde Juan González, autor de varios libros de investigación sobre a represión franquista en Nigrán e o Val Miñor,  convidou “a todo o pobo a que se sume a esta merecida homenaxe aos que defenderon a liberdade e a democracia contra o fascismo” e anima a que se asista aos actos.

Pase da Volta dos Nove
O documental ‘A volta dos nove”, dirixido polo gondomareño Antonio Caeiro, foi visto  por primeira vez en Nigrán o venres 16 de outubro no Auditorio Municipal coincidindo precisamente co 79 aniversario dos brutais asasinatos falanxistas de nove veciños do Val Miñor, cinco deles de Nigrán.

A película foi estreada o ano pasado en Vigo e posteriormente en Gondomar a instancias do Instituto de Estudos Miñoranos, despois de que o anterior goberno do PP non cedese espazo para elo no Auditorio de Nigrán.

Agora dende o Concello sinalan que o alcalde  Juan González, convidou “a todo o pobo a que se sume a esta merecida homenaxe aos que defenderon a liberdade e a democracia contra o fascismo e anima a que asista á proxección”.

Ofrenda floral e actos en Sabarís e Baiona
Ademais, o goberno local uniouse á tradicional ofrenda floral do Instituto de Estudios Miñoranos (IEM) o sábado 17 de outubro no cemiterio de Sabarís e posteriormente na coñecida como curva da ‘Volta dos nove”, en Baredo e baixo a obra do escultor Fernando Casás, onde foron fusiladas estas persoas.

As execucións de veciños do Val Miñor en outubro do 36.
Lembran dende o Concello de Nigrán que a execución de nove veciños do Val Miñor foi froito “da vinganza e represión dos falanxistas polo suceso do día anterior en Sabarís, cando no asalto das forzas nacionais á casa dos irmáns republicanos “Os Ineses” morreron estes e tamén un dos falanxistas”.

Engaden que horas despois os partidarios do golpe de Estado colleron a nove veciños detidos na prisión do Frontón, en Vigo, e os fusilaron na curva de A Bombardeira, en Baredo.

Cinco eran de Panxón (Nigrán) e os cinco eran mariñeiros:  Manuel Aballe Domínguez, de 41 anos; Felicísimo Antonio Pérez Pérez, de 44 anos; Generoso Valverde Iglesias, de 37 anos; Modesto Fernández Rodríguez “O Rei Chiquito”, de 47 anos; e Manuel Barbosa Durán, de 30 anos que aínda natural de O Burgo (Baiona) tamén vivía en Panxón.

Canda eles foron asasinados Elías Alejandro Gonda López, labrador de 36 anos de Sabarís; Francisco Manuel Lijó Pérez, mariñeiro de 34 anos de Baíña; Fidel Leyenda Rodríguez, tamén mariñeiro de Baíña de 51 anos; e José Rodríguez González “O Pelonio”, mariñeiro de Baiona de 45 anos.

“Unha tráxica historia de vinganzas e morte que supuxo nove familias de Nigrán e Baiona destrozadas pola senrazón dunha guerra civil e que deixaría unha pegada imborrable na memoria dos miñoranos, xa que durante os 40 anos de ditadura militar nove cruces apareceron marcadas na terra ou nas rochas de Baredo para que ninguén esquecera o vil asasinato de oito mariñeiros e un labrador que nada fixeran”, afirman.

Cara ao 80 aniversario do Golpe de Franco.
O goberno de Nigrán quere continuar estas actividades no eido da memoria histórica cara ao 2016 cando se cumprirán 80 anos do golpe de Estado, co obxectivo “divulgar o impacto da loita e da represión no municipio e dar así cumprido homenaxe a todos aqueles que loitaron pola liberdade e pola democracia”, avanza o rexedor, Juan González.

sexta-feira, 16 de outubro de 2015

Pontevedra retira a medalla de ouro a Franco



Traducción Estación Atlántica

Un acordo unánime de todos os grupos con representación no concello, BNG, PSOE, Marea, PP e Cidadáns, deixa ao dictador sen unha medalla que lle foi concedida no ano 1944 durante unha visita á cidade.

Cadena SER Ricardo Rodríguez Santiago de Compostela 15/10/2015
Novo paso no cumprimento da lei da memoria histórica. Pontevedra retira a medalla de ouro da cidade a Francisco Franco. Todos grupos con representación no concello, BNG, PP, PSOE, Marea e Cidadáns, acordaron por unanimidad retirar a medalla de ouro ao dictador.

O acordo será ratificado en pleno o vindeiro luns. A concesión da medalla a Franco decidiuse en 1944, nunha visita á cidade, cando o alcalde era Luís Ponce de León. O documento permaneceu semioculto nos arquivos municipais ata hoxe.

A retirada da medalla é un dos primeiros actos simbólicos do programa previsto para 2016, que o Concello quere dedicar ás vítimas da represión franquista, en especial as mulleres.

quarta-feira, 14 de outubro de 2015

Actos do exilio: "Os nenos e nenas da guerra civil española" en Ferrol e Oleiros


O Ateneo Ferrolán recupera a experiencia do exilio infantil a Rusia despois da guerra 

14 Octubre 2015
Nos anos 1937 e 1938, no contexto da guerra civil española, uns 3.000 nenos e nenas foron evacuados dende a zona republicana cara a Unión Soviética, para evitarlles os rigores da guerra nas zonas máis afectadas polos combates, aínda que o oriente europeo non foi o único punto do exilio infantil das familias republicanas. Moitos daqueles nenos e nenas exiliados non puideron voltar ás súas zonas de orixe debido ás vicisitudes da Segunda Guerra Mundial, a dictadura franquista e a dinámica xeral da guerra fría.

O Ateneo Ferrolán organiza un encontro con Araceli Ruiz (Palencia, 1924) e Libertad Fernández (Sama de Langreo, 1927) dúas daquelas nenas, e Alejandra “Sura” Marcova, unha moscovita que viviu sempre no ambiente dos nenos de Rusia e casou cun deles, Manolo Fernández. Estas tres mulleres falarán da súa experiencia vital nun exilio que aínda é moi descoñecido para moita xente. E a narración da súa vida en primeira persoa irá seguida dun coloquio co público asistente. 


Tres nenas exiliadas pola guerra civil española contarán a súa historia o xoves na Fábrica de Oleiros

Alternativa dos Veciños Oleiros 13/10/15
O auditorio do centro cultural A Fábrica acolle este xoves, a partir das 20:00 h, un acto público sobre os nenos e nenas da guerra civil española. Araceli Ruiz, Libertad Fernández e Shura Marcova relatarán como sendo menores de idade tiveron que fuxir cara a Moscú ante a persecución fascista en España. Tamén serán proxectados varios documentais e realizarase unha charla coloquio moderada pola Asociación para la Recuperación de la Memoria Histórica.
 
A historia que achegarán Araceli, Libertad e Shura ás persoas asistentes estará acompañada dos comentarios do profesor de xeografía e historia Jorge Calle, que porá en situación e contexto a fuxida destas tres nenas cara a Rusia. Tamén serán proxectados os álbums da guerra de Castelao en Moscú, que contarán coas explicacións do profesor e investigador Xesús Alonso Montero. Carmen Rodeja, da Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica e os estudantes Ángela Pérez e Daniel Sánchez moderarán un acto que durará unha hora, aproximadamente.

segunda-feira, 12 de outubro de 2015

Os Seis Poemas Galegos de Federico García Lorca: tradución cultural e intercomprensión lingüística


 en Quilombo Noroeste. Espaço para a cultura galega no Río de Janeiro
 
Francisco Javier Calvo del Olmo 
Professor no Departamento de Letras Estrangeiras Modernas na Universidade Federal do Paraná
 
O noso traballo aborda de maneira monográfica os Seis Poemas Galegos escritos por Federico García Lorca entre 1932 e 1934 como homenaxe á paisaxe e á lingua da Galiza, e publicados en 1935 en Santiago de Compostela pola Editora Nós. Partimos do campo teórico dos Estudos da Tradución na súa interface cos Estudos Culturais para analizar o proceso de elaboración artística da obra, entendida como unha serie de traducións sucesivas. A atracción que o poeta andaluz sentiu por Galiza, terra que visitou en catro ocasións, inspirou os poemas; pero a composición en lingua galega aconteceu baixo a influencia de dous amigos de Lorca: o ferrolán Ernesto Pérez Guerra e o ourensán Eduardo Blanco Amor, quen prologou a primeira edición dos mesmos. Após contextualizar a composición e o contido, buscamos inscribir eses poemas no ámbito da literatura galega, non como produción allea, senón como obra que participa plenamente da tradición literaria da Galiza. A lectura destes poemas permite revelar un espazo literario compartido entre as linguas románicas, aberto á intercomprensión e á hibridación cultural. Un espazo poético que non precisa pasar pola padronización da súa linguaxe nin pola focalización nun ámbito lingüístico e cultural unívoco. Esperamos trazar, desta forma, un marco de tradución dende o galego e para o galego, válido tamén para outros textos no contexto actual da lingua. 

1. O proceso de creación dos Seis Poemas Galegos e a súa publicación.
Entre 1932 e 1934, Federico García Lorca compuxo seis poemas en lingua galega titulados Madrigal á cibdá de Santiago, Romaxe de Nosa Señora da Barca, Cántiga do neno da tenda, Noiturno do adolescente morto, Canzón de cuna pra Rosalía Castro, morta e Danza da lúa en Santiago. Os Seis Poemas Galegos (en adiante SPG) apareceran publicados no dia 27 de decembro de 1935 pola Editora Nós, no volume LXXIII da homónima revista, baixo a dirección de Ánxel Casal, en Santiago de Compostela. García Lorca, nado nunha pequena localidade andaluza, Fuente Vaqueros, desenvolveu toda a súa produción poética na súa lingua materna: o castelán; aínda que, se cadra, tivese algún coñecemento doutras linguas europeas1. Así, esas seis composicións ocupan unha posición particular dentro da produción lorquiana por estaren escritas en galego e non en castelán. 

Manuel Lugrís emprega por vez primeira o galego nun discurso público e político


Asc. Cultural Alexandre Bóveda  6/10/15
O 6 de outubro de 1907 en Betanzos, Manuel Lugrís Freire emprega por vez primeira a lingua galega nun discurso público e político. Foi, nun acto do sindicato Solidaridad Gallega, do que tamén fora fundador, publicándose o discurso o día 19 de outubro dese mes no xornal A Nosa Terra.


Pontevedra homenaxeará durante todo 2016 ás vítimas 'silenciadas' da represión franquista

Homenaxe a Alexandre Bóveda
© Mónica Patxot

Pontevedra Viva! Alejandro Espiño 11/10/15
En 2016 cumpriranse oitenta anos do golpe de estado que derivou na Guerra Civil española. Un período negro da nosa historia que deixou na cidade de Pontevedra, máis aló das mortes directas no conflito bélico, centos de vítimas da represión franquista. A todas elas, especialmente a aquelas 'silenciadas' -na súa maior parte mulleres-, estará dedicada unha ampla programación de actividades que se celebrarán ao longo de todo o ano.

Así se acordou nunha reunión celebrada este venres no Concello de Pontevedra e na que participaron BNG, Partido Popular, Ciudadanos e a Fundación Alexandre Bóveda.

Segundo informou o concelleiro Luís Bará, ademais da homenaxe que o Concello organizará o próximo mes de novembro, que estará dedicado ás mulleres que foron vítimas "directas ou indirectas" desta represión, ao longo de todo o ano 2016 celebraranse diversos actos de recordo aos "moitos pontevedreses asasinados" durante ese período. Terá, dixo, "certa relación" co Ano Castelao que tamén se conmemorará o próximo ano.

Ademais desta iniciativa anual, a moción que estes tres partidos acordaron -respectando un acordo plenario- incluirá a denominación como parque Amalia Álvarez, viúva de Alexandre Bóveda, a unha zona verde no barrio da Eiriña, onde se realizará "algunha plantación de árbores ou dalgún elemento simbólico" que lembre á homenaxeada.

O que non se modificará, engadiu Bará, é o esquema dos actos que, cada 17 de agosto celébranse en Poio e Pontevedra con motivo do Día da Galiza Mártir e que están centrados na figura de Bóveda. Todos acordaron que sexan ambos os concellos, xunto coa Deputación e a Fundación Alexandre Bóveda os que decidan o formato destes actos e, sobre todo a familia, cren que a programación actual é "axeitada".

A esta reunión non asistiron nin PSdeG-PSOE, que desculpou a súa ausencia, nin Marea. Cara a esta formación foron as críticas de Luís Bará, que cualificou como "mal estilo" e "falta de respecto" que non acudisen a este encontro e anunciasen, vía comunicado de prensa, que non irían porque "ao facela extensiva a todos os grupos aboca a repetir o debate que xa tivemos no pleno de setembro", segundo destacaba a formación.

Marea entendía que a moción debía refundir as propostas presentadas polo BNG e a súa propia e, tras manifestar o seu acordo nos puntos principais, pedían que se plantase un piñeiro en memoria a Amalia Álvarez no novo parque e que se trasladase alí o acto institucional que organiza o concello cada 17 de agosto. Ambas as ideas foron rexeitadas na reunión, entre outros, polos propios familiares de Bóveda.

O alcalde e a Asociación Memoria Histórica 28 de Agosto non conseguen involucrar ao cura

  • Pazos lembra a colaboración do Concello coa Igrexa e o párroco pregúntalle se é unha ameaza
  • O alcalde e a Asociación Memoria Histórica 28 de Agosto non conseguen involucrar ao cura no seu propósito -Severo Lobato insiste en que quen ten que decidir é o Arcebispado -Os nomes da placa dar ás familias
Faro de Vigo - Juan Calvo - Cangas 10.10.2015
Foi unha reunión tensa e decepcionante á vez a que mantiveron onte o alcalde de Cangas, Xosé Manuel Pazos, os representantes da Asociación Memoria Histórica 28 de Agosto de Cangas e o cura párroco da localidade, Severo Lobato. O rexedor e a asociación desexaban que este encontro supuxese un impulso ás súas pretensións de retirar da ex colexiata a placa franquista na que aparecen os nomes dos "caídos pola patria". A idea era comprometer algo máis ao párroco para que non houbese que enredarse no longo proceso burocrático que supoñen estas solicitudes cando chegan ao Arcebispado de Santiago de Compostela. De feito, no propio municipio hai probas de que cando os párrocos pon do seu parte este tipo de cousas conséguense dunha maneira sinxela. O propio rexedor lembra os casos do Hío ou Darbo e tamén o de Coiro, aínda que neste último lugar tivo moito que ver a presión cidadá.

Pero non, non se conseguiu involucrar ao párroco neste proceso e mesmo se viviron momentos de tensión ao comprobar que Severo Lobato se cinguía a que el xa cumprira co seu labor que era pór en coñecemento do Arcebispado de Santiago de Compostela a solicitude do Concello de Cangas. Ao ver que non saía de aí, o rexedor local abandonou o seu ton conciliador para mostrarse algo máis claro e tallante. Lembrou ao párroco que o Concello de Cangas mostrouse ao longo dos anos e con diferentes gobernos receptivos ás súas peticións, polo que esperaba reciprocidade por parte da Igrexa. Estas palabras foron, nun principio, interpretadas polo párroco como unha ameaza do alcalde. O alcalde negou a ameaza, simplemente mencionou que se trataba dun recordatorio do que sucedía en Cangas e que parecía incrible que a excolegiata de Cangas fose o único templo do municipio onde permanecesen os símbolos franquistas. Pazos lamentou a falta de colaboración do párroco e este mencionou que prefería non realizar valoracións sobre a reunión, ademais de reiterar que todo estaba en mans do Arcebispado de Santiago de Compostela.

Pazos comentou que a intención do Concello de Cangas é facerse cargo das obras e mesmo a de contratar ao persoal técnico que se necesite para que a fachada da ex colexiata quede totalmente reparada e recobre, tamén, o seu valor patrimonial, histórico e artístico.

O goberno municipal ten pensado ata o último detalle. Quere retirar a placa da ex colexiata pero sen que rompan os nomes que figuran nela, co fin de que se as familias pídenos poidan recollelos con toda normalidade. Xosé Manuel Pazos considera que o goberno está a actuar con total respecto coa Igrexa e espera o mesmo dela. Tamén fai mención a que outras dioceses, como a de Tui-Vigo permitiron que noutros templos católicos desaparecesen os símbolos franquistas, polo que non entende por que en Cangas tárdase tanto.

Alcalde e a Asociación Memoria Histórica 28 de Agosto, tras a postura mostrada polo párroco de Cangas, decidiron que serían eles agora quen levaría en peso das negociacións directamente e que o primeiro sería entrevistarse co Arcebispo de Santiago ou co Bispo Auxiliar. A intención é demostrarlle que a colaboración entre as partes ten que existir, porque se existen en cuestións relacionadas coas infraestruturas do templo, coa ex colexiata ten que sucede o mesmo. Xosé Manuel Pazos considera que pasou o tempo suficiente para que este asunto solucionásese e non estivese enquistado.

sábado, 10 de outubro de 2015

Promoven un reencontro dos mozos que en 1975 loitaban contra a ditadura


Compartirán unha comida no pavillón de Santa Mariña o sábado 10 de outubro

 La Voz - Ferrol, 04 de outubro de 2015

Mozos que en 1975 participaban en distintas actividades consideradas ilegais e que organizaban asembleas, pertencían a partidos clandestinos e asistían a manifestacións contra a ditadura volverán reencontrarse o sábado nunha comida de confraternidade.

Baixo o lema Memoria de Futuro 1975-2015, parte daqueles mozos que hoxe son profesionais en distintos ámbitos da sociedade convocan esta reunión que se celebrará ás dúas da tarde no pavillón polideportivo de Santa Mariña.

"O fiscal militar arrepentiuse toda a súa vida de haberlles xulgado"

Flor Baena e Eva Solla, familiares dos vigueses fusilados no 1975
Traducción Estación Atlántica

Rosé Carrera. Vigo Atlantico.net 28/09/2015
Flor Baena, irmá de Humberto Baena, leva corenta anos defendendo a honarabilidad do seu irmán, cuxa única culpa foi publicar unha esquela nun xornal local tralo asasinato dun obreiro en Vigo naqueles convulsos días de 1975. As vías emprendidas ante a Xustiza española pecháronse. Agora, as súas esperanzas están postas nun xulgado arxentino e na ONU.

Emocionada polo número de persoas que acudiron este ano á homenaxe?
Moito. Todos os anos non o esquecen.

Como se atopa os trámites legais para reparar a figura de Humberto Baena?
O proceso está agora en Arxentina, coa xuíza Servini, (investiga os crimes do franquismo e pediu a extradición de varios supostos maltradores). Este mes foi á ONU para que se saiba máis o caso. A ver en que queda, porque a cousa non pinta moi ben.

Que pasou en España?

Levouse o proceso ao Tribunal Constitucional, pero rexeitárono porque naquela época non había Constitución en España. Levámolo ao Tribunal de Dereitos Humanos da Haya, pero España non asinara a Carta de Dereitos Humanos, pero iso non hai que asinalo; é algo que hai que respectar. Na ONU tamén o rexeitaron porque o viron na Haya.

Están nun punto morto, salvo pola vía arxentina.

Estamos estudando algunha outra alternativa, porque empezan a aparecer testemuños. Un fillo do fiscal militar que os xulgou dixo que o seu pai arrepentiuse toda a vida de celebrar aquel xuízo e que nunca se debía xulgar.

Corenta anos despois, cal é a súa opinión sobre o tratamento que fai España ás vítimas do franquismo?
Pon todas as trabas posibles para que non se esclarezan os feitos. Ata agora, non deixan acceso aos expedientes e si entréganos fano tapando os nomes con típex, censurados. Iso demostra que o que fixeron foi unha chapuza.

domingo, 4 de outubro de 2015

O peirao da memoria

Eugenia Rey Acuña

O sábado 3 de outubro, ás 7 da tarde, a Regaduxa Memoria Histórica de Vilaboa organiza un acto público no peirao de Santa Cristina de Cobres (Vilaboa) para denunciar a negativa de Portos de Galicia a instalar una inscrición de homenaxe ás vítimas do terror franquista en Vilaboa.

Luis Bará -  Non des a esquecemento 30/9/15
Eugenia Rey Acuña, a muller da fotografía, naceu o 27 de setembro de 1932. Ten 83 anos. A súa nai, Áurea Acuña Seoane, morreu con 22 anos, cando ela tiña 4 meses. O 2 de marzo de 1937, os fascistas fusilaron ao seu pai en Pontevedra e enterráno nunha tumba sen nome, da que nunca máis volveu. Eugenia ficou no mundo coa súa avoa, Peregrina Acuña Seoane, nai solteira, muller forte e valente. Ficou aquí na terra para chorar amargamente polo pai preso, polo pai asasinado.

A comezos de 2014 fun á súa casa do Chincho na procura das páxinas do libro do esquecemento e tiven a sensación de que levaba décadas agardando ese momento. Levaba décadas esperando falar do que lle pasara ao seu pai, que tocaba o clarinete na banda de Ponte Sampaio e bailaba que daba gusto velo. Levaba décadas chorando en silencio unha ausencia que non parara de medrar, desde o día que foi ao Lazareto de San Simón visitalo e nunca máis o volveu ver. Desde o día de xullo do 36 que os falanxistas o foron buscar á casa do Outeiro e el lle dixo a Peregina que lle deixaba tres pesos para mercar herba para a semente e un vestido vermello para a nena.

En marzo de 2014 a asociación A Regaduxa organizou unha homenaxe ás vitimas do franquismo no concello de Vilaboa. Ali estaba ela, Eugenia Rey Acuña, chorando bágoas de emoción e orgullo polo pai asasinado, polo pai soterrado nunha tumba anónima, polo pai enterrado no silencio da Historia.
O pasado 26 de abril, Eugenia acompañounos na presentación da inscrición de homenaxe ás vítimas do terror franquista en Vilaboa que a Regaduxa quere instalar no peirao de Deilán, en Santa Cristina de Cobres. No peirao no que foi obrigado a realizar traballos forzados o seu pai, Eligio Rey, con centos de presos da illa. Quen lle vai explicar a Eugenia a negativa de Portos de Galicia a permitir esta homenaxe sinxela e sentida das xentes de Vilaboa?

O sábado 3 de outubro voltaremos a ese peirao para acabar co silencio ao que foi condenado Eligio, para limpar as bágoas de soidade e de dor de Eugenia, para compartir o seu orgullo de filla dun republicano, dun home de ben, humilde e honrado. Para que a luz da memoria dos homes e mulleres de Vilaboa que loitaron pola democracia e a liberdade venza definitivamente o esquecemento. E para acabar para sempre coa insensibilidade dos que ainda hoxe pretenden administrar o pasado e gobernar sobre os sentimentos das persoas.

PD O vindeiro sábado 3 de outubro, ás 7 da tarde, a Regaduxa Memoria Histórica de Vilaboa organiza un acto público no peirao de Santa Cristina de Cobres (Vilaboa) para denunciar a negativa de Portos de Galicia a instalar una inscrición de homenaxe ás vítimas do terror franquista en Vilaboa.

Eligio Rey, canteiro e músico
(texto publicado no blog en marzo de 2014)

Onte pola tarde fun a Paredes (a miña terra natal, no concello de Vilaboa) falar con unha muller de 82 anos á que lle mataron o pai cando tiña 4 anos, o 2 de marzo de 1937, despois de pasar meses preso en San Simón; matáronlle o pai (a nai morrera cando tiña catro meses) por ir a Pontevedra o 20 de xullo, por ser obreiro e comunista e defender a legalidade (a iso os golpistas chamábanlle rebelión); matáronlle a esperanza, a liberdade, a infancia e condenárona nun mundo de miseria, de fame, de terror.

Esta muller tamén me falou dos veciños e veciñas perseguidos, agochados no monte e nas cortes do gando; das mulleres rapadas; dos asasinos e dos seus cómplices. Faloume da represión invisíbel, da persecución e da dor interminábel. Gardaba coma un tesouro o libro Aillados, que fala do seu pai preso na illa que case se ve desde a súa casa. Quedamos para falar outro día mais vou precisar máis días para que me desvele a súa enciclopedia do esquecemento. Díxenlle que queriamos organizar no mes de marzo un acto en homenaxe do seu pai e os ollos enchéronselle de emoción e de orgullo.

Despois de tantos anos, aínda se laian algúns de que queiramos saber o que pasou, de que mundo silenciado vimos, e sinto con máis forza a obriga de saber, de pronunciar os nomes das vítimas, de sacalos da escuridade dos arquivos militares e da letra fría dos rexistros civis, de poñelos en letra escrita nunha historia que aínda non está contada e que reclama xustiza.

Na memoria de Eligio Rey Freijanes e de todas as persoas que foron encarceradas, perseguidas, aldraxadas, encerradas no xigantesco cárcere e enterradas no inmenso cemiterio do franquismo.

Ata 1948 non terminou a Guerra en Oia (Vigo)

Membros do sindicato agrícola de San Miguel en maio de 1934

O vigués Bernardo Vazquez Acuña publica a súa obra "Memoria dunha parroquia republicana"
01.10.2015 

Na mañá do 16 de xullo de 1946 terminaba a Guerra Civil na parroquia viguesa de Oia. Ese día, o último escapado da zona, Javier Costas Comesaña, entregouse na Comandancia e con el púxose fin aos 12 anos de máis que se estenderon as represións e ataques na zona. O escritor Bernardo Vázquez pon voz aos seus protagonistas.

Toda parroquia garda unha historia detrás. A de San Miguel de Oia atópase encadernada e plasmada en...
Ler máis 

sábado, 3 de outubro de 2015

Cuntis recupera a súa memoria histórica

Delia Núñez Crestar, partera de Moraña que faleceu en xaneiro.  FdV

Traducción Estación Atlántica

O Concello, coa colaboración de varias entidades, dedica o mes de outubro a rehabilitar a figura das vítimas da represión derivada do golpe militar de 1936 

Faro de Vigo 29.09.2015
Durante todo o mes de outubro Cuntis recordará ás vítimas da represión fascista xurdida do golpe militar de 1936, cunha serie de actos que contan coa colaboración de varias asociacións culturais, autores e historiadores que investigaron sobre aqueles feitos, durante tantos anos silenciados.

Conferencias, presentacións de libros, exposicións e un pleno de restitución da última corporación republicana, integran este programa.

O sábado 31 de outubro ás 12.00 horas celebrarase un pleno simbólico para levar a cabo a restitución da última corporación municipal antes do golpe de 1936. Será na Casa dá Cultura Roberto Branco Torres. O acto concluirá coa colocación dunha placa en homenaxe a todas as persoas represaliadas no municipio.

Tamén se montarán varias exposicións como a que promueve a asociación O Fervedoiro sobre a figura de Xoán Xesús González, que poderá verse no colexio Don Aurelio desde o venres 2 ao xoves 8 de outubro e na Casa dá Cultura Roberto Blanco Torres desde o 9 ata o 12 de outubro.

Outra exposición centrarase en Roberto Blanco, esta na Casa dá Cultura entre o 2 e o 8 de outubro e do 9 ao 16 no colexio Don Aurelio.

Restitución da corporación republicana
Faro de Vigo - Redacción | Cuntis 29.09.2015
Cuntis quere reconciliarse con todas as vítimas da represión xurdida da sublevación militar de 1936, dedicando o mes de outubro á recuperación da memoria histórica e aos seus protagonistas. Son actividades organizadas pola Concellería de Cultura deste municipio en colaboración con varias asociacións e persoas vinculadas coa memoria histórica. Poñeranse en marcha o sábado 3 de outubro, coa inauguración destes actos na Casa dá Cultura Roberto Blanco Torres.

A iniciativa conta coa colaboración de asociacións de Cuntis, como O Fervedoiro e O Meigallo, ás que hai que sumar a colaboración de colectivos cun gran calado a nivel nacional, como son a Fundación Alexandre Bóveda ou a Asociación pola Recuperación dá Memoria Histórica, ao que se deben de sumar os contactos mantidos con Iniciativa Galega pola Memoria ou coa Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística, así como a Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística, ou autores como Montse Fajardo, Baia Fernández da Torre, José Reigosa, Uxío Breogán ou Xoán Carlos Garrido.

Con estes actos recordaranse a vítimas como a partera de Moraña Delia Núñez Crestar, que faleceu o pasado mes de xaneiro aos 104 anos de idade. Precisamente nun dos capítulos do primeiro libro de Montse Fajardo, "Matriarcas" ten como escenario a comarca e está protagonizado por esta muller.

Son centos os nenos que trouxo ao mundo Delia Núñez Crestar, nos 47 anos que exerceu a súa profesión na comarca. Non era suficiente para sacar adiante soa ás dúas fillas que procreou, sen pasar polo altar, e por iso compaxinaba os partos coa venda de produtos do campo e gando en feiras tan afastadas da súa casa como a de Silleda, á que acudía andando. Iso obrigáballe a facer noite no camiño, que chegou a percorrer acompañada por unha pistola.

Foi testemuña do reinado de Alfonso XIII, a Segunda República, o golpe de Estado do 36, o franquismo e a democracia. Moitos recordos nunha memoria que nunca lle fallou e que compartiu cos lectores de "Matriarcas".

Libro
En "Un cesto de mazás" libro que Montse Fajardo presenta o 10 de outubro en Cuntis, a comarca está presente a través de dous escenarios comúns para os represaliados polo golpe de Estado de 1936.

Pontevedra, epicentro de prisión e xuízos e a illa de San Simón na que estiveron faltos de liberdade decenas de veciños da comarca. Como era o día a día do antigo lazareto, sácalas nocturnas, a miseria, os piojos e o fame son fielmente retratados polo vilaxoanés Antonio Alejandre, último superviviente da prisión.