O Alcalde socialisto de Vigo é condenado pola xusticia a derrubala de urxencia pero segue negándose

sexta-feira, 29 de novembro de 2013

Diario dun estradense fuxitivo

Manuel Couto, xunto aos seus fillos Lolita e Gerardo

Publican as vivencias dos dous anos de escapada de Manuel Couto
O ano dedicado á Memoria Histórica deixouse no tinteiro moitas historias locais da Guerra Civil. Dous delas acaban de ser recuperadas pola asociación Vagalumes. Onte presentou o diario dun republicano estradense que viviu máis de dous anos «escapado» e mañá brindará unha homenaxe pública a Higinio Carracedo, un heroe da resistencia antifranquista que foi capturado e abatido a tiros na parroquia de Somoza.

Memorias dun proscrito é o título da publicación que recolle as vivencias do veciño de Guimarei Manuel Couto Chan. O texto está dispoñible na web www.tabeirosmontes.com, onde se pode consultar tanto o manuscrito orixinal como a versión transcrita.

Couto era orixinario de Couselo (Cuntis) e rexentou varios negocios en Arxentina. En 1926 regresou e abriu unha carnicería na praza de abastos da Estrada. No 34, co gallo da revolta de Asturias , foi acusado de cortar a liña de telégrafo e ingresou en prisión. No 36 indultóuselle. Foi presidente do Partido Republicano Radical Socialista da Estrada, segundo tenente alcalde e deputado provincial. Co estalido da Guerra Civil converteuse nun dos líderes republicanos máis buscados.

Cando a finais de xullo Manuel Couto decatouse de que figuraba na lista negra dos falanxistas, botouse ao monte. En principio dirixiuse cara á zona de Cuntis, que coñecía ben. Camuflouse no monte Xesteiras. Despois viviu escondido nalgunhas casas de Guimarei. Acabou dirixíndose cara a Somoza, onde foi localizado o 28 de novembro de 1938 na contorna do domicilio do seu camarada Higinio Carracedo. Falanxistas e Gardas Civís atopárono escondido, xunto a outro escapado de Guimarei, nun alpendre, baixo unhas táboas sobre as que se almacenaba toxo.

Manuel Couto e o seu compañeiro foron torturados para que sinalasen onde se atopaba Carracedo, pero non chegaron a desvelar o seu agocho na cheminea do forno. Tras a detención, Manuel Couto estivo preso na Estrada, onde se lle fixo entrar esnaquizado e atado ao rabo dun cabalo da Garda Civil. Estivo prisioneiro tamén na Parda, O Dueso e finalmente no campo de concentración de Brunete, en Madrid. Alí pasou 10 anos condenado a traballos forzados, picando pedra en condicións infrahumanas. No 45 foi indultado e volveu á Estrada. Tiña tuberculose e faleceu un ano despois.

quarta-feira, 27 de novembro de 2013

Campaña de crowfunding do documental "A volta dos nove"


O xoves, a primeira hora da mañán, comenza a campaña de crowfunding con Verkami para intentar lograr de rematar o documental de Memoria Oral A VOLTA DOS NOVE.

E necesario contar coa axuda vosa para levar a bo fin este traballo por iso abrimos está páxina para iros informando de como van as cousas. Gracias por estar presentes cando necesitamos de vos.


Dirixido por Antonio Caeiro

Argumento
Outubro de 1936. Na noite do día 15, nove homes sos sacados da prisión habilitada do Frontón de Vigo e levados as aforas de Baiona. Alí serían salvaxemente asesiñados. Era o final dunha vinganza que se iniciara dous días. Pero tamén era o comenzo dunha lenda: a das cruces de "A VOLTA DOS NOVE"

Proxección do documental "Eu nome é Luís Ferreiro"

Xoves 19h. 
Escola Superior de Arte Dramática de Galicia Rúa Poza Cabalo PAU de Navia (Vigo)

Proxección organizada pola Asociación Cultural AC Pedraseixa.

Para o debate posterior estarán presentes os dous autores do filme, Fernando Llor e Roi Cagiao e o protagonista do mesmo Luís González "Ferreiro"
http://omeunomeluisferreiro.blogspot.com.es/

A Estrada homenaxea a dous veciños perseguidos no franquismo



A parroquia de Somoza acollerá o sábado ás 11.00 horas unha homenaxe a Higinio Carracedo Ruzo. Este xoves cúmprese o 75 aniversario do seu axustizamento tras ser perseguido polos montes da comarca durante máis de dous anos. Haberá unha ofrenda floral e unha visita aos lugares nos que se desenvolveron os feitos.

En honra de Carracedo, a asociación Vagalumes fará público o xoves o diario doutro fuxitivo -Manuel Couto Chan- que acompañou a Carracedo nos seus últimos días. O acto será ás 20.30 horas na sala Novagalicia Banco.

 O diario de Manuel Coto, titulado polo propio autor Memorias dun proscrito, ademais de achegar ao lector directamente a esta etapa histórica do Concello da Estrada, destaca por ter un texto de gran valor literario, que a través da rede farase a partir de agora accesible a todo o que o desexe a partir da data indicada.

Ofrenda floral
Por outra banda, o vindeiro sábado a partir das 11. 00 horas, a asociación cultural estradense ten previsto levar a cabo unha homenaxe a Hixinio Carracedo na súa parroquia. Para iso invitaron a todos os interesados a acudir a unha ofrenda floral. Posteriormente realizarán un percorrido por todos aqueles lugares nos que se desenvolveron os feitos que Manuel Coto conta nas súas memorias. Será xa que logo unha oportunidade para verse inmersos nunha historia que pon en valor a figura e o valor mostrado por Carracedo nunha etapa histórica moi complicada e con nefastas consecuencias para moitas familias da comarca de Tabeirós-Terra de Montes.

segunda-feira, 25 de novembro de 2013

A memoria histórica honra aos Mártires de Sobredo


Faro de Vigo 25/11/13 Traducción Estación Atlántica
A cita anual reuniu a moitos asistentes ante o monumento aos Mártires de Sobredo, en Guillarei (Tui). Recordaron a Cándida Rodríguez González, de Pazos de Reis; Joaquín Estévez Besada, de Soutelo; e de Venancio González Romeu, de Budiño, que morreron a tiros o 28 de novembro de 1922, por defender a un veciño, contra o pago de foros. Manuel Vázquez de la Cruz e Uxío-Breogán Diéguez, ofreceron senllos discursos.

domingo, 24 de novembro de 2013

Centenario da Alianza Mariñeira


Traducción Estación Atlántica
En 2014 conmemórase que fai cen anos naceu un colectivo que marcaría o devir sindical na comarca

Faro de Vigo - Juan Calvo | Cangas 24.11.2013
A asociación "Memoria Histórica 28 de agosto" de Cangas reúne datos para render homenaxe a unha da institucións pioneras na loita sindical no municipio. O próximo ano cúmprese o centenario deste colectivo que supuxo unha profunda transformación social e política nesta vila pesquera. Os que conformaron aquel movemento sindical sintan as bases da loita obreira en Cangas nun sector que tiña que facer fronte aos abusos dos armadores.

A Alianza Mariñeira, segundo recolle o libro "Historia de Cangas 1900-1936" créase en 1914. Os autores consideran que posiblemente tiña os seus antecedentes na Sociedade de Mariñeiros que aínda existía en 1912, ata pensan que é posible que fose unha reforma da mesma. O seu primeiro presidente foi Lorenzo Corbacho Rodal, que naceu en 1891. Estivo embarcado durante catro anos e del coñécese que o seu pai pertenceu ao Centro de Canteiros. Os autores sinalan que coa Alianza Mariñeira, os marineros tiveron un apreciable control social e político de Cangas e conseguiron sacar adiante reivindicacións con éxito diante dos armadores. Un acontecemento que pon de manifesto o éxito é que poucos meses despois do nacemento da Alianza Mariñeira, en novembro ou decembro de 1912, os armadores constitúen o seu patronal: O Progreso Pesqueiro. Propietarios de vapores de pesca do porto de Cangas, segundo relatan os autores Iago Santos Castroviejo e Antonio Nores de  "Historia de Cangas 1900-1936" apuntan que entre os marineros máis activos figura Lorenzo Corbacho, Juan Luís Barreiro e tamén outros retornados de América, como Taratola, José dá Vicente, Faustino Nores Refojos, Camilo Rodal "O Pitiscado", Rufino Miranda Lagoa (que foi dos últimos de Filipinas) ou José Molanes "Maneghra", que viña de Cuba. No traballo que se realiza sobre a Alianza Mariñeira faise mención a que o reglamento da mesma sinala que aspira a "reunir non seu seo a todolos traballadores que se adiquen ás faenas dá pesca dá ría de Vigo, sempre que sexan matriculados, se ben exceptúanse deste caso (?) por razón de conveniencia dá organización ocupen cargos na Xunta Directiva, aínda que non sexan maiñeiros. Neste caso, so terán voz nas deliberacións, pero non voto". É esta excepción a que vai permitir que en momentos de fragilidad a organización sindical estea dirixida por políticos profesionais non marineros, como Bernardino González Paz, en 1916; Eusebio Álonso Viéitez, en 1917, José Gómez Osorios (como secretario) en 1919, José Viñas del Monte en 1922 e 1923 ou Manuel Piñeiro Pastoriza, en 1936.

As primeiras accións da Alianza están encamiñadas, segundo relatan Castroviejo e Nores, a regular a contratación e o traballo a bordo, aumentar a participación do traballador no posto de traballo e mellorar a distribución do produto. Os marineros teñen que ser socios da Alianza, non se lles permite aos armadores contratar tripulación non asociada, fóra diso os propios armadores ou familiares. En 1914 reclama unha mellora na distribución do produto, que non aceptan os armadores e en 1914 comeza a folga de "tripulantes dos vapores e motoras". Comentan como dos 1.400 folguistas, ao redor de 200 ou 300 acoden a Moaña para impedir que alí se embarque a xente, mentres que outros van a Bueu. "En Cangas amotínanse as mullers e fillos dos folguistas, acantazan unha motora dás últimas en saír, a sucursal do almacenista Francisco Gómez, as casas dos armadores que a moitas nin un cristal san lles quedou. Cervera mesmo tivo que lles ir pedir clemencia, pois vos cantazo chegabanlle á mesma cama dá muller co neno recén. É o 18 de setembro cando os armadores de Cangas, Vigo e Marín e a directiva da Alianza Mariñeira de Cangas asinan un acordo. "En atención á grave crise que se atravesa por causa dá guerra europea e outros motivos de carácter local, os armadores só aceptan dás peticións feitas polos mariñeiros, aumenta ata 17 partes as correspondentes a aqueles, sendo a dos patronos 24 partes, en total, xa que logo, 41. Vos armadores admiten dede logo ou compromiso de que non poden exceder de 24 ou número de homes de cada embarcación".

Trala Alianza Mariñeira de Cangas haberían de vir despois a de Moaña e a de Aldán.

sábado, 16 de novembro de 2013

´É injustificable que no século XXI teñamos mortos nas cunetas´

Traducción Estación Atlántica

O mestre e historiador presenta o libro "Pontevedra nos anos do medo", no que analiza a represión levada a cabo na comarca

S
O paraninfo do IES Val Inclán acollerá o próximo día 11 a presentación de "Pontevedra nos anos do medo". Trátase dun acto organizado pola Librería Paz e Edicións Xerais para dar a coñecer unha obra que resume anos de investigacións centradas na represión levada a cabo na comarca tralo golpe militar de 1936. "Esta zona", indica o autor, "non foi especialmente castigada, non máis que outras cidades, por exemplo para o nivel da cidade Tui sufriu unha represión forte, Ferrol tamén ou Vigo, Pontevedra foi unha cidade na media, o esperado"

-Tras anos de estudos e traballos sobre a represión que conclusións saca?

-Hai moitas, pero unha destacada é o papel fundamental que tivo a Garda Cívica, polo menos un sector dela, na represión, máis posiblemente que Falange, esta foi nos primeiros tempos. En segundo lugar hai que destacar o papel que tiveron moitas persoas que non son tan coñecidas en Pontevedra como poden ser Bóveda ou os do 12 de Novembro e que precisamente eclipsaron a toda unha serie de militantes obreiros e agrarios que foron tamén reprimidos e que é interesante dalos a coñecer.

-Cales son as cifras dos paseados e fusilados en consellos?
-Temos datos sobre os tres anos fundamentalmente, e hai que ter en conta que sempre son cifras mínimas, de modo que sempre teremos a posibilidade de descubrir algunha máis, e apuntan a que hai algo máis de 70 paseados e despois fusilados en consellos de guerra son sobre 140.

-Pontevedra centralizaba os consellos de guerra?

-Si, Pontevedra era a cabeza dunha zona xudicial, a do norte da provincia, celebrábanse aquí moitos consellos de guerra e iso levaba consigo que tamén os paseos de xente que non era de Pontevedra tamén fosen un número importante, íanos a buscar ao cárcere por exemplo e o máis normal é que xa os matasen aquí.

-Falouse durante anos de que a guerra civil aproveitouse para resolver rifas etc iso foi real ou considera que o que houbo é unha estratexia organizada de represión?

-Non, non é real, o que non podemos negar é que nalgún caso houbese rifas, pero en todo caso aproveitáronse e valíanse dunha situación política que o facilitaba e que as vítimas foron sempre persoas comprometidas políticamente, é algo que está totalmente claro, é outro dos grandes mitos, o de que todo foi por rifas.

-É outro tópico que as vítimas non participaban políticamente?

-Outro mito efectivamente, incluso os propios familiares dincho ás veces "non, eles non fixeron nada", "foron amizades..." E non, era xente que participou políticamente, que moitos deles foron elixidos en comicios libres, moitos deles fixeron uso dos seus dereitos militando en federacións obreiras ou agrarias para defender dereitos dos traballadores etc.

-A que sectores afectou especialmente a represión?

-A todos os sectores, a unha burguesía que militaba en partidos do que era o centro e centroesquerda clásica, burguesa, como Esquerda Republicana ou Unión Republicana, e despois a xente máis de esquerda que militaba no Partido Socialista, no Partido Comunista, que tiña bastante influencia na Federación Agraria e a Obreira. E en canto ao número máis a sectores obreiros e agrarios.

-Ademais dos paseos, consellos etc adoptou outras formas a represión?

-Si, é que hai outras forma de represión que son as que ás veces pasan desapercibidas, aquí houbo unha represión de tipo económico por estudar, é unha das grandes tarefas a realizar no futuro, separadamente das multas, das incautaciones, había toda unha serie de colectas e donativos que en teoría eran voluntarios pero na práctica eran obligatorios e iso deu lugar a todo un entramado económico que está aínda sen estudar a fondo. Despois hai unha represión de tipo ideolóxico, a participación da Igrexa como legitimadora do golpe militar e o control social que exerce, sobre todo a nivel de educación; tamén está a represión aos funcionarios, ás mulleres, que é outro dos grandes temas ocultos, moitas veces pola propia natureza da represión, que non se quere contar nin falar diso, e que incluíu un modo directo senón tamén indirecto, por exemplo mulleres de presos ou de condenados que por encima lles incautaron bens e impuxéronlles multas.

-Máis de 80.000 vítimas continúan sepultadas nas cunetas...
-É algo que me parece mal, si os familiares queren darlle enterro nos cemiterios creo que se lles debe axudar, hai que facilitarlles todo, primeiro localizar os lugares e posteriormente facilitar que os poidan trasladar, non é justificable que no século XXI teñamos os mortos nas cunetas.

-Hai na provincia de Pontevedra ese tipo de enterramentos?

Si, moitos foron excavados, aquí a nosa zona os sitos máis próximos dos que temos noticia son en San Andrés de Xeve, con 5 ou 6 persoas, e tamén en Tenorio, no cemiterio, pero as fosas nos cemiterios son malas de excavar porque se reaprovecha o terreo e mestúranse restos. Na provincia non quedan moitas fosas sen excavar, o que si quedan son lugares nos que houbo enterramentos e non o sabemos, porque sabemos de persoas que si as mataron e os seus corpos nunca apareceron, non sabemos onde as enterraron.

O Náutico de Vigo non solicitou á Xunta retirar a vidreira franquista


A presidenta do club comprometeuse a pedirlle permiso a Patrimonio

Un alcalde de Ourense coloca placas antifranquistas en monumentos da ditadura


Traducción Estación Atlántica

El País - Pablo Taboada - Ourense -  13/11/13
"Estas imaxes pertencen á propaganda dunha ditadura que ocupou cos seus símbolos os espazos públicos máis emblemáticos. Permanecen aquí como denuncia histórica daquel réxime opresor". Esta mensaxe lucirá en fontes ou escolas do municipio ourensano de Amoeiro (2.278 habitantes). O seu alcalde, Rafael Rodríguez (PSdeG-PSOE), ordenou instalar placas con este texto nas construcións públicas rotuladas con simboloxía fascista que permanecen en pé no seu concello. De momento xa ha anunciando que a placa colgará en 13 fontes e unha escola porque "debe dar resposta ás demandas da cidadanía apelando ao espírito fundacional de concordia da nosa democracia e no marco da Constitución".

O Concello presentou o pasado 23 de setembro ante a Comisión Territorial de Patrimonio Histórico de Ourense (CTPHOU) unha solicitude de autorización para instalar placas explicativas de memoria histórica en lugares públicos rotulados con simboloxía fascista. E un mes despois obtivo o visto bo deste órgano supervisor dependente do Goberno galego que regula as intervencións que afecten aos bens incluídos no inventario xeral do patrimonio cultural de Galicia. Fai algo máis de dúas semanas a CTPHOU informou favorablemente.

O alcalde explica que "un dos símbolos de identidade da ditadura foi a apropiación dos lugares públicos emblemáticos" mediante a instalación dos seus signos de identificación (yugos, flechas, aguia, etc.), "elementos que causan gran malestar e repulsa entre familiares de represaliados, asociacións cívicas e, en definitiva, entre os demócratas". Ademais recorda que coa instalación das placas asume a condena do franquismo contida no informe da Asemblea Parlamentaria do Consello de Europa asinado en París en marzo de 2006 e respecta a Proposición non de Lei aprobada en 2002 pola Comisión Constitucional do Congreso dos Deputados que explica que "ninguén pode sentirse legitimado para utilizar a violencia coa finalidade de impoñer as súas conviccións políticas e establecer réximes totalitarios contrarios á liberdade e dignidade dos cidadáns".

A colocación da mensaxe antifascista ten catro funciones: pedagógica ao reflectir a "finalidade propagandística e opresora da ocupación simbólica de lugares públicos, de reparación do sentimento de repulsa ao actuar como expresión de denuncia dos abusos acometidos, de concienciación respecto das dramáticas consecuencias da ditadura e das ideoloxías que priman a imposición sobre o diálogo, e de contribución a crear concordia ao declarar a supremacía da paz e a democracia sobre os totalitarismos e a violencia".
Non é a primeira vez que o regidor de Amoeiro álzase contra a ditadura ou os privilexios da Igrexa Católica. En 2009 homenaxeó aos mestres que exerceron nesta zona limítrofe coa capital e que foron represaliados trala Guerra Civil co destierro, o cárcere ou a morte. Ademais, Rodríguez foi o primeiro alcalde que intentou cobrar o imposto de bens inmuebles (IBI) de propiedades eclesiásticas non incluídas no Concordato establecido coa Santa Sé no ano 1979. O 25 de febreiro de 2013 interpuxo un recurso de casación ante o Tribunal Supremo contra unha sentenza emitida anteriormente polo Xulgado do Contencioso Administrativo Un de Ourense que deu a razón á diócesis ourensana logo de reclamar administrativamente o IBI de 2010 e 2011 correspondente a leiras rústicas e urbanas non utilizadas

sábado, 9 de novembro de 2013

Novas datas da presentación de "A Fazaña da Liberdade"

Filmika Galaika 7/11/13
Este mércores dia 6 de nov. pudemos presentar en Vilagarcía o noso documentario. Parabéns a Asembleia Local de Vilagarcía de ANOVA por organizar este acto de homaxe para con Alexandre Bóveda

- 20 de nov. FOZ. Organiza o Excmo. Concello de Foz.

- 12 de dez. COMPOSTELA. Organiza a Gentalha do Pichel.

- 14 de dez. CUNTIS. Organiza A.C. O Fervedoiro.

"Para nós o matar é unha honra"

  
Farruco Lamas, alcalde de Lugo, Xosé Díaz Villamil, presidente de Izquierda Republicana, o gobernador civil García Núñez, Antonio Páramo na cabeceira do cortexo fúnebre de Pedro García Arcas e Victorino Cabarcos López en Sarria. 
Pedro García Arcas e Victorino Cabarcos López eran concelleiros en Sarria por Izquierda Republicana e que foron asasinados por falanxistas o 26 de xuño de 1936, dentro da actuación terrorista previa á sublevación do 18 de xullo dese ano.

Un concelleiro da Fronte Popular de Paradela, agochado como 'topo' durante 7 anos en Escairón (Saviñao) deixou testemuña escrita daqueles días dramáticos de Xullo de 1936, testemuño que hoxe deixa, cando menos parcialmente, de ser inédito e facemos público para divulgar, os nomes, os lugares e os feitos dunha represión que está por descubrir

sermosgaliza.com - Cilia Torna  1/11/13
O Concello de Paradela, e de xeito moi particular o lugar de Castro de Rei de Lemos, rematou por tornarse no epicentro da represión franquista nas Comarcas de Lugo até o punto de que durante moitos anos na da Comarca de Sarria acudíase ao dito “ Que veñen os de Paradela” para meter medo a nenas e nenos.

Os particulares homes do saco deste Concello escribiron en sangue unha das páxinas máis terríbeis do franquismo na nosa nación, até o punto de que nun Concello que chegaba mal aos 5000 habitantes o número de fusilados acadou a cifra de 16, o de paseados o de 20 e o de detidos o de 200. A todo isto deberiamos de sumarlle a represión contra as mulleres, que se xeneraliza a partir do 29 de Xullo cando o Concello é tomado polos alzados, e que como foi e é norma rematou por converterse en todo un exercicio de violencia sexual onde destacaron os falanxistas de Sarria, dirixidos polo militante do Partido Nazi Mario González Zaera e  “Escadra Negra” de Bóveda.
 
Un concelleiro da Fronte Popular de Paradela, probabelmente veciño de Castro de Rei de Lemos, agochado como topo durante 7 anos en Escairón, capitalidade do  Concello de Saviñao, deixaría testemuño escrito daqueles días dramáticos de Xullo de 1936 en Paradela, testemuño que hoxe deixa, cando menos parcialmente, de ser inédito e facemos público para divulgar, os nomes, os lugares e os feitos dunha represión que está por descubrir. O documento cuxo orixinal atopa acubillo no arquivo da familia do recentemente falecido e nunca ben chorado Andrés Páramo, o último cidadán acorde á vara de medir do que foron aqueles republicanos a medio camiño entre o século XIX e XX, foi atopado vai para dez anos mentres se acometían unhas obras de reforma nunha casa de Escairón onde o seu suposto autor permaneceu aloxado fuxindo das bestas, fosen de Bóveda, Monforte, Sarria ou Paradela.

A dureza extrema da represión que se viviu neste Concello da Comarca de Sarria non se explica sen reparar o proceso que se da en Paradela ao longo do período republicano, e de xeito moi concreto en dous momentos de máxima tensión como os que se viviron en Outubro de 1934 e xa posteriormente após o 18 de Xullo. Se ben cando se fala da resistencia á sublevación e da chamada a defender Lugo dos fascistas feita polo Gobernador civil García Núñez, cuñado de Xerardo Álvarez Gallego, a historiografía e certa mítica lévanos a núcleos de concentración operaria como Viveiro, Monforte ou A Pontenova, lugares das terras de Sarria como a propia capitalidade do Partido Xudicial pero tamén Láncara ou Paradela non van ficar atrás. Así se explican logo os feitos que hoxe sacamos do silencio, feitos que retratan a represión nesta zona pero tamén nas terras da Ribeira Sacra, o “modus operandi” dos asasinos pero tamén os seus móbiles e por suposto o martirio e o final das vítimas. Non é este documento que hoxe damos a coñecer un texto excepcional pero si unha información de primeira mao que lle pon nome aos verdugos, que lle da nome aos vítimas e que como outros tantos manuscritos deste tipo existentes noutros territorios galegos, remata por converterse nunha auténtica causa xeneral, esta sí argumentada e chea de xustiza, contra o fascismo. 

Neste inventario de brutalidade un dos crimes que máis pouso de terror deixaron ao longo da Comarca foi o de Perico de Caraba ás beiras do Río Loio a dous kilómetros da Casa do Concello. O noso cronista deixou escrito nos seus papeis que: “Houbo quen o sentiu berrar, de Pacios e outros pobos, que desconsolaba ver o que fixeron con el antes de fusilalo, e unha vez que tal feito se consumou estes criminais chegaron moi contentos ao cuartel de Pacios, ou sexa o de Paradela, contándollo aos seus xefeciños e entón dixéronlle ao cociñeiro: “Un lacón máis ao pote que xa hai outro porco morto”.Porén os paseos comezaran o 10 de agosto, “xa de regreso a Bóveda, e no lugar do Espiño, onde colleron ao republica Alexandre López ao que levaron con eles e ao baixar o monte coñecido polos “Carrascais” de Teilán asasinárono covardemente cruzándolle o peito a tiros segundo o levaban diante. Mandaba esta escuadra o famoso Louredo de Bóveda”.

Non tivo mellor sorte Dositeo Pérez Fernández, natural de Bustaregas en Castro de Rei de Lemos, que andaba agochada en Gondar de Alosende e a quen unía amizade e militancia con dous obreiros portugueses, dos dirixentes operarios máis recoñecidos da zona á cuxa cabeza tiñan posto prezo, que traballan nas contratas do ferrocarril, o “Bento” e o “Ferreira”. Este noso Dositeo morreu a mans dun amigo, segundo informa nestes papeis o noso veciño de Castro de Rei de Lemos, que ao saber quen era o morto afirmou “Que se joda para nos o matar é unha honra” O crime atribuído nesta crónica a “Amieira de Villaesteba”, persoa ao parecer vinculada a “Banda Negra de Monforte” retrátanos o particular libro de estilo daqueles días ao poñer na boca deste a seguinte afirmación: “Mira, o teu sogro é gordo, pero seis máis gordos aínda chos deixamos tirados como seis porcos na estrada, e aínda tiñan ben cartos, que eramos catro e tocáronos a vinte e tres pesos e unha peseta e tres reloxos e algúns botóns de ouro”. 

As cuartillas que estamos sacando a luz non se limitan a relatar o acontecido naqueles últimos días de Xullo que tamén veñen a ser os últimos da II República, o autor que as redactou neses 7 anos agochados en Escairón tenta analizar e explicar o por que do acontecido ao tempo que se converte nun autentico fiscal do franquismo, analizando coa claridade que só un esquema mental apartado do dogmatismo é quen de explicar os factores que se conxugan para dar a resultante que relata. Nun texto onde aparecen os grandes dirixentes políticos Fronte Popular da zona como Páramo de Sarria, López Armesto de Paradela, Cela de Láncara ou Dosío, non poden faltar os nomes dos dirixentes da reacción comezando polo secretario de Nicolás Franco, deputado cedista, posteriormente executado polos propios falanxistas e home forte da dereita en Lugo, “o ex deputado Saco que se presentou na feira de Castro cos seus compinches, e foi tal a borracheira que alí mesmo asasinaron a un compañeiro da Falanxe”.

Para continuar o relato “alí lucíanse os xefeciños da Falanxe, tais como o Médico Don Pedro  Gudín, o Dentista San Cristovo de Martiño, O Rubio de Vilamaior, os seus veciños David de Bustaregas, a estes dous últimos non os cito como xefazos senón coma veciños”. Á par dos falanxistas aparecen as forzas conservadoras que operaron como autentico grupo dirixente, no campo sublevado, de xeito moi particular o elemento militar e eclesiástico até o punto de afirmar o noso informante que “non lles importaba que quedasen orfos e viúvas, pois tanto a eles como aos cregos, non se lles escoitaba outras palabras agás “que había que acabar con nos”, “que a mala herba”, dicían os que din ser ministros de Cristo, “que había que cortala”. Reparade en quen dí isto, os que levando a Cristo de careta foron o móbil de todo o que ocorre en España, moi orgullosos dos crimes que cometían os esbirros da Falanxe, que ao seu servizo cometían os brutais crimes”.

A información que hoxe ve a luz por primeira vez non é máis que unha mínima achega ao legado memorístico desde militante da Fronte Popular de Paradela, un legado que cómpre difundir na súa totalidade, pero que debe ser tamén aguillón que anime a sacar a luz centos de textos coma estes, tamén inéditos, que gardan arquivos particulares familiares. A verdade e a memoria das vítimas esíxeno.

segunda-feira, 4 de novembro de 2013

A memoria de Cabral en papel


Traducción Estación Atlántica
Un libro recolle os recordos de 103 veciños da parroquia viguesa maiores de oitenta anos

Faro de Vigo - Ana Rodríguez 27.10.2013
Son persoas anónimas con interesantes vivencias tatuadas na súa pel que ben poderían servir de inspiración a cineastas e escritores. As súas biografías debuxan parte da historia do século XX, dos tempos de silencio e pobreza da postguerra, do espertar á democracia e do progreso dunha parroquia viguesa que galopa entre o mundo rural e o urbano. Os 103 protagonistas do libro "Cabral cos nosos maiores", editado pola Asociación de Vecinos de Cabral co patrocinio do Concello, móstrannos a través dos seus recordos conservados nos seus máis de oitenta anos de vida parte da memoria histórica viguesa grazas ao esforzado labor do autor da obra, Manuel Costas Duarte, actual secretario da entidade veciñal de Cabral e autor do libro da Historia do Fútbol en Candeán.

Unha homenaxe

A iniciativa de realizar este traballo partiu do concelleiro Anxo Rivas, nativo de Cabral, quen viu nunha anterior edición da Festa dúas Vellos de Cabral a posibilidade de realizar un libro coas historias da xente homenaxeada. O edil viu en Manuel Costas o posible autor dunha obra "única en Galicia, xa que, que eu saiba, non hai ningún libro desta temática que trate sobre xente anónima, sen relevancia pública", tal e como explica Manolo Costas.

O libro divide as pequenas fichas biográficas dos 103 maiores en dous bloques: os que chegaron a esta etapa da súa vida sen o seu cónxuxe e, xa que logo responderon sos ás preguntas, e os que teñen a sorte de chegar co seu cónxuxe. Neste caso, aparecen as historias dos dous en páxinas enfrontadas.

"Quería que quedase constancia das súas vidas, das secuelas da Guerra Civil, porque máis que a guerra, o peor para eles foron as vicisitudes que tiveron que pasar", explica Manuel Costas.

O autor da obra realizou un formulario de varias preguntas que foi entregado a todos os maiores de oitenta anos de Cabral polos delegados de barrio da Asociación de Vecinos Santa Mariña. "Algúns que participaron na Festa dos Vellos non quixeron estar no libro e viceversa; pero agora moitos arrepíntense de non contestar", explica Costas.

Ese formulario serviu de base ao autor para porse ao choio. "Algúns responderon con bastante claridade e, coa axuda dos seus fillos, encheron amplamente o cuestionario; outros foron moi concisos e fun a visitalos para solicitar máis datos". Todos aparecen no libro cunha foto dos seus anos máis novos e unha actual. A biografía de cada un ocupa unha páxina do libro.

Base para estudos
Ademais de servir para homenaxear aos maiores e rescatar as súas memorias, o libro pretende servir de base para futuros estudos. "Obsérvase, tal e como recollemos nunha pequena estatística ao final, a que idade casaban, cantos fillos tiñan, que apelidos chegaron doutras zonas, a relación que existía á hora de casar con persoas de parroquias limítrofes, como Candeán, Lavadores ou Bembrive, e como chegaron habitantes de fóra atraídos polo motor económico que era a fábrica de Manuel Álvarez".

Precisamente esa factoría está presente de xeito moi especial nos relatos dos maiores de Cabral. "Falan da riqueza de cando existía Álvarez e a pobreza que veu despois".

A guerra

O tema da guerra resulta doloroso para os protagonistas do libro, ata o punto de que moitos prefiren non falar dela. "Son testemuñas e protagonistas dunha situación de inxustiza, vinganza e represión que, en xeral prefiren non recordalo excepto aqueles que perderon un ser querido e non saben onde está. Eses nin esquecen nin perdoan", relata Manuel Costas, quen menciona o caso dunha muller que recorda como sendo nena os falanxistas acudiron á súa casa en busca do seu pai, que a tiña no colo e deixouna en brazos da súa tía antes de saltar pola fiestra. Non o volveron a ver".

O fame é outra das vivencias comúns nos protagonistas do libro, que narran como se realizaba a repartición de leite e como intentaban escaparse do fialato cando ían vendela ao Calvario.

O tranvía é un elemento omnipresente nos recordos destes maiores, a maioría dos cales traballaron en Álvarez, os estaleiros vigueses e Renfe. Elas adoitaban compartir as tarefas de casa e o campo co traballo en conserveiras e tamén na fábrica de Álvarez.

Entre tantos relatos e historias, Manuel Costas garda un que lle tocou especialmente o corazón: o dunha muller que quedou orfa de pai e nai de nena e foi criada xunto á súa irmá polas monxas, xa que a familia non se ocupou dela. "Só tiña unha foto de cando era nova e tivemos que retocala para incluíla no libro. Chamoume a atención porque a viña moi triste recordando a súa nenez", explica Costas.

Facendo parroquia
A pesar das penurias que lles tocou vivir a estes maiores durante os tempos difíciles, Manuel Costas destaca que "eran felices con moi pouca casa: non tiñan as comodidades de hoxe, pero a medida que ían conseguindo melloras (un lavadoiro, un camiño...) celebrábano" con moito orgullo. Non en balde dedicaban o tempo libre que lles deixaban os seus traballos a construír para a comunidade.

Unha hojeada ás páxinas do libro, descobre historias de persoas destacadas polo seu labor profesional e o seu traballo en favor da parroquia. É o caso de Francisco Rey, perito de Álvarez que narra como se levantaron as obras de Vanosa; Guillermo M. Iglesias, contratista que realizou en tramos a avenida de Santa Marina; Amante Lago, que axudou a facer a comunidade privada de augas de Nogueira; e Alfonso Marino, alcalde de barrio do Sello.

O autor
Manuel Costas Duarte, nativo de Candeán e delegado de cultura no centro cultural da súa parroquia, onde realizou a revista Vixiador, leva vinte anos vinculado á asociación de veciños Santa Marina de Cabral, onde foi delegado de cultura e urbanismo e actualmente é secretario, idéntico cargo ao que ocupa na comunidade de montes de Cabral. Co libro "Cabral cos nosos maiores" recentemente editado, xa pensa nun novo proxecto: escribir unha aproximación histórica da zona de Cabral.

Exposición en Vigo: Mulleres baixo sospeita


A Casa dás Artes acollerá a partir do 28 de outubro móstraa «Mulleres baixo sospeita», que ofrece un percorrido por actitudes vitais da época. A exposición permanecerá aberta ao público ata o 30 de novembro.

domingo, 3 de novembro de 2013

Presentación do libro Pontevedra nos anos do medo


A Librería Paz de Pontevedra e Edicións Xerais de Galicia
comprácense en convidalo/a á presentación do libro:

Pontevedra nos anos do medo de Xosé Álvarez Castro

O acto, que contará coa participación
de Xosé Carlos Morgade Martínez, Manuel Bragado e Xosé Álvarez Castro 

Terá lugar o luns, 11 de novembro, ás 20,00 horas, no Paraninfo do IES Valle Inclán, Avda Montero Ríos, s/nº en Pontevedra