Vigo borra o penúltimo símbolo do franquismo



Traducción Estación Atlántica

Caballero esquiva a petición de retirar a cruz fascista do Castro

EL País. PRIMITIVO CARBAJO - Vigo - 10/11/2010 A Casa dás Artes de Vigo será "dunha vez por todas, símbolo da liberdade e a democracia" dentro dun mes, cando conclúan os traballos de eliminación do escudo franquista e as inscricións do frontispicio (Ano da Vitoria, Annus Domini MCMXXXIX) que comezaron onte. Así o destacou o tenente de alcalde vigués, o nacionalista Santiago Domínguez, no acto de inicio deses traballos. É o penúltimo símbolo franquista por retirar. A cruz do Castro, o máis ostentoso de todos eles, segue incólume. Domínguez asegurou onte que se dependese do BNG, "xa non estaría aí". Pero o alcalde, o socialista Abel Caballero, nin sequera préstase a falar diso.

O alcalde non recibe nin responde á asociación local de memoria histórica

Domínguez explicou que "é preciso restituír a memoria e a imaxe das institucións públicas para que nunca máis apelen a unha época tremendamente escura". Na Casa dás Artes picaranse os relevos do escudo e inscricións e conservaranse as dúas figuras humanas alegóricas que as acompañan. O baleirado será restituído con pezas similares, recuperadas de demolicións de edificios da mesma época e cunha fábrica de pedra da mesma cantería. E aproveitarase para limpar toda a fachada, cun gasto algo superior aos 43.000 euros.

Apenas quedan xa símbolos franquistas nas rúas de Vigo, salvo nalgunhas igrexas. Unha entrevista do alcalde co anterior bispo de Tui-Vigo permitiu canalizar a aplicación da Lei da Memoria Histórica nese sentido sen maiores traumas nin alharacas. Menos no Castro, de cuxa cruz non quere nin falar. Onte, tampouco, a petición deste xornal.

A cruz, de 12 metros de altura, foi erixida nas saias do Castro, dominando sobre a cidade, por iniciativa da Xefatura Local de Falanxe en 1959. Dous anos despois, inaugurouna Franco, quen ordenara por mor da súa vitoria na Guerra Civil -ou Cruzada de Liberación Nacional, como se recoñeceu entón- que se levantasen por toda España cruces con "a grandeza dos monumentos antigos", que desafiasen "o tempo e o esquecemento". A de Vigo, coa demora, engadiu unha homenaxe específica á División Azul que combateu ao comunismo co exército nazi nas estepas rusas. Pero no mesmo monte do Castro foran fusiladas polo franquismo 136 persoas.

Durante o seu primeiro mandato, o alcalde socialista Manoel Soto retirou do monumento a simboloxía fascista para estender a homenaxe da cruz a todos os caídos na Guerra Civil. Foi un xesto de boa vontade, illado e descontextualizado -un remedo para superar a insoslayable presenza da cruz fronte ao concello, xa democrático- e que tampouco puido borrar a memoria xenuína da orixe do monumento nin as feridas latentes nas vítimas. Ata que chegou a Lei da Memoria Histórica e o subseguinte comportamento enigmático de Abel Caballero, que non di nada respecto da cruz -"sen comentarios", repetiu cando se lle preguntou-, pero que á súa vez prodigou os esquinazos á Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36, que pugna polo cumprimento desa lei e á que el mesmo recoñeceu como viguesa distinguida en 2007. Non se entende.

Caballero creou un Consello dá Memoria que nunca foi convocado, a pesar de solicitarllo a citada asociación, á que non recibe nin contesta ás súas cartas ou propostas, incluídas as de organizar charlas polos institutos ou permitirlle expor os seus argumentos ao pleno municipal.

Tamén ignora as máis de 4.000 firmas que presentou solicitando a retirada da cruz, que "nin é monumento que estea catalogado como ben artístico nin está en terreo eclesiástico, senón municipal", di Telmo Comesaña, portavoz da asociación, "polo que podería retirarse en mero cumprimento da lei".

"É lamentable, e ignominioso, que cheguemos a estes extremos cun alcalde e un partido que se din socialistas", engade Comesaña. "É unha cruz que honra un xenocidio, e temos o dereito e o deber de erradicala. Somos tenaces e, se fai falta, levarémolo ao fiscal".