A hibernación da memoria histórica

 O historiador Lourenzo Fernández Prieto. / Ft: Rafa Vázquez

Traducción Estación Atlántica

Historiadores galegos destacan que a aplicación da lei da memoria histórica está "paralizada" e critican que a falta de financiamento impide que se poida cumprir o que promulga

laopinioncoruña.es - Alexandra Moledo | A Coruña 14.06.2013
Expertos de España, México e Arxentina analizan en Santiago a emigración e o exilio de Galicia

Como asegura o historiador Lourenzo Fernández Prieto, "as cousas co tempo collen outro peso" e precisamente no seminario Migracións e memoria histórica que se clausura hoxe en Santiago expertos de España, México e Arxentina fixeron balance da lei da memoria histórica cinco anos logo da súa entrada en vigor. No apartado reservado á norma os ponentes tratárona desde o punto de vista da emigración e das solicitudes da nacionalidade española por parte dos descendientes de emigrantes e exiliados. Neste periodo as peticións ascenderon a 500.000 en toda España e a metade procedían de fillos e netos de galegos vítimas do franquismo. Antonio Esquerdo -un dos organizadores- sinalou onte na inauguración que a devolución da nacionalidade é "un tema difícil de desenvolver e que toca fibras sensibles de moitos gobernos".

En opinión de Esquerdo, á lei da memoria histórica aprobada en 2008 "quizais ninguén lle prestou atención" e por iso neste seminario preténdese "darlle a importancia ao que non se lle deu". Lourenzo Fernández Prieto centrou a súa conferencia nos avances que permitiu a normativa e tamén os seus erros. O catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela (USC) considera que a súa aplicación está "paralizada" e nun estado de "hibernación" que impide fomentarla e dotala de recursos.

A falta de financiamento provocou que desde o inicio da crise o traballo das asociacións dedicadas á recuperación pola memoria histórica estea baixo mínimos e sostéñase con achegas e con traballo de voluntarios. De feito, é prácticamente inviable levar a cabo exhumaciones.

O mesmo ocorre no proxecto Nomes e Voces coordinado por Fernández Prieto que traballa na historia da Guerra Civil e a represión franquista en Galicia. A escaseza de recursos económicos obrigará a que o grupo de investigación quédese sen os seus contratos. "Non se vai a perder o proxecto pero igual que a lei da memoria histórica hibernará e limitarase a información máis estática", explica o historiador.

Galicia sempre estivo ligada á emigración e así o destacou o director xeral de Migraciones do Goberno, Aurelio Miras Portugal, relacionando a comunidade con "as constantes entradas e saídas da xente". Sinalou que os galegos foron sempre "unha referencia" nos destinos aos que han emigrado e di que os emigrantes que na ditadura deixaron o país eran "xente culta". "Pouco importa que un saiba traducir a Eneida si non sabe cultivar a terra cando vive diso", dixo. No mesmo sentido interveu o secretario xeral de Emigración, Antonio Rodríguez Miranda, quen indicou que a comunidade é "unha realidade" grazas a quen están fóra.