 |
| José Manuel Calvelo Ríos e Carmen García-Rodeja, o martes, no Consulado de Axgentina en Chile. Foto: l. o. |
Traducción Estación Atlántica
Un coruñés residente no país chileno incorpora á causa aberta en Bos Aires unha denuncia polo fusilamiento do seu pai e a persecución da súa nai
La Opinión A Coruña - Alexandra Moledo / R. Prieto
A Coruña 27.11.2014
A Coruña 27.11.2014
Desde que Darío Rivas -fillo de Severino Rivas, fusilado en 1936 cando era alcalde de Castro de Rei (Lugo) e Inés García Holgado -sobrina de Elías Holgado, alcalde de Salamanca asasinado en 1937- presentasen en abril de 2010 unha querela en Arxentina para que se investigasen os crimes da ditadura franquista, moitos son os galegos que seguiron os seus pasos. Ningún dos familiares dos máis de 5.000 galegos represaliados durante o réxime de Franco tivo o amparo da Xustiza española, polo que decidiron unirse a esta querela admitida a trámite pola xuíz María Servini de Cubría no Xulgado Nacional no Criminal e Correccional Federal número uno de Arxentina.
Nos últimos meses presentouse unha denuncia conxunta de 17 casos de desaparecidos da Coruña e Lugo, xunto con outra ducia en Vigo. E onte, o coruñés José Manuel Calvelo Ríos presentou a primeira denuncia desde Chile, onde reside, polo asasinato do seu pai, Manuel Calvelo López, fusilado no cárcere de Santiago de Compostela o 31 de decembro de 1936 e pola persecución política que sufriu a súa nai, Isabel Ríos.
Arresto en Curtis
O matrimonio foi arrestado en Curtis pola súa actividade a favor da República, no caso de Isabel por organizar a primeira célula comunista do municipio coruñés. Unhas horas antes da ejecución do seu marido -do que se despide a través das mirillas das celas- a Isabel lle conmutaron a pena de morte á que lle condenaron nun xuízo sumarísimo pola cadea perpetua. Aínda que sobreviviu á represión, a súa vida estivo marcada por sucesivas fuxidas doutras ditaduras de América Latina.
José Manuel Calvelo presentou onte no consulado de Arxentina en Chile a súa denuncia acompañado da coruñesa Carmen García Rodeja, colaboradora da Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica (ARMH). Non pretende "pechar feridas", senón que se saiba "quen as inflixieron" para que "non volvan repetirse". "As feridas non se pechan, no mellor dos casos cicatrizan, pero para iso hai que expoñelas ao sol e desinfectarlas", reclama. Por iso, non pide máis xustiza que a de "levantar os cargos falsos e infamantes" polos que lle arrebataron os seus.
Trala o morte do seu pai, a súa nai foi trasladada da prisión compostelana ao cárcere de mulleres de Saturranán (na fronteira entre Guipúzcoa e Vizcaya) e alí estivo entre 1937 e 1944. Neses sete anos, José Manuel e o seu irmán Roberto só puideron visitala unha vez. Logo de cinco anos vivindo en casa duns tíos en Ponferrada trasladáronse a Curtis, onde os acolleron outros familiares.
Desa época, José Manuel recorda como el e o seu irmán axudaban á guerrilla de Benigno Andrade, Foucellas -o guerrilleiro antifranquista galego máis lendario- levándolle armas e comida á súa escondite no monte. Os homes de Foucellas tamén utilizaban a máquina de escribir que había na casa dos parentes de José Manuel Calvelo, a única que había en todo o pobo.
A saída do cárcere de Isabel non significou, con todo, o fin dos seus penurias. Nin para ela nin para os seus fillos. A familia trasladouse a vivir á cidade da Coruña e a súa única vía para saír adiante era a venda de queixos e ovos, actividade pola que Isabel foi torturada máis dunha vez na comisaría de policía da cidade.
En 1947 cruzou o charco e foise cos seus fillos a Bos Aires, país no que contacta con personaxes da cultura galega exiliados como Eduardo Blanco Amor e Luís Seoane. Pese á represión, Isabel non cesa a súa actitude crítica que lle custa a súa expulsión do Partido Comunista. Ata a súa morte en España en 1997 tivo que escapar de réximes ditatoriais tanto en Arxentina como en Chile e Perú. Ela mesma resumía así o obxectivo da súa causa: "Levoume á loita unha ambición inmensa de aportar o meu gran de area á transformación dunha sociedade inxusta".
Nos últimos meses presentouse unha denuncia conxunta de 17 casos de desaparecidos da Coruña e Lugo, xunto con outra ducia en Vigo. E onte, o coruñés José Manuel Calvelo Ríos presentou a primeira denuncia desde Chile, onde reside, polo asasinato do seu pai, Manuel Calvelo López, fusilado no cárcere de Santiago de Compostela o 31 de decembro de 1936 e pola persecución política que sufriu a súa nai, Isabel Ríos.
Arresto en Curtis
O matrimonio foi arrestado en Curtis pola súa actividade a favor da República, no caso de Isabel por organizar a primeira célula comunista do municipio coruñés. Unhas horas antes da ejecución do seu marido -do que se despide a través das mirillas das celas- a Isabel lle conmutaron a pena de morte á que lle condenaron nun xuízo sumarísimo pola cadea perpetua. Aínda que sobreviviu á represión, a súa vida estivo marcada por sucesivas fuxidas doutras ditaduras de América Latina.
José Manuel Calvelo presentou onte no consulado de Arxentina en Chile a súa denuncia acompañado da coruñesa Carmen García Rodeja, colaboradora da Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica (ARMH). Non pretende "pechar feridas", senón que se saiba "quen as inflixieron" para que "non volvan repetirse". "As feridas non se pechan, no mellor dos casos cicatrizan, pero para iso hai que expoñelas ao sol e desinfectarlas", reclama. Por iso, non pide máis xustiza que a de "levantar os cargos falsos e infamantes" polos que lle arrebataron os seus.
Trala o morte do seu pai, a súa nai foi trasladada da prisión compostelana ao cárcere de mulleres de Saturranán (na fronteira entre Guipúzcoa e Vizcaya) e alí estivo entre 1937 e 1944. Neses sete anos, José Manuel e o seu irmán Roberto só puideron visitala unha vez. Logo de cinco anos vivindo en casa duns tíos en Ponferrada trasladáronse a Curtis, onde os acolleron outros familiares.
Desa época, José Manuel recorda como el e o seu irmán axudaban á guerrilla de Benigno Andrade, Foucellas -o guerrilleiro antifranquista galego máis lendario- levándolle armas e comida á súa escondite no monte. Os homes de Foucellas tamén utilizaban a máquina de escribir que había na casa dos parentes de José Manuel Calvelo, a única que había en todo o pobo.
A saída do cárcere de Isabel non significou, con todo, o fin dos seus penurias. Nin para ela nin para os seus fillos. A familia trasladouse a vivir á cidade da Coruña e a súa única vía para saír adiante era a venda de queixos e ovos, actividade pola que Isabel foi torturada máis dunha vez na comisaría de policía da cidade.
En 1947 cruzou o charco e foise cos seus fillos a Bos Aires, país no que contacta con personaxes da cultura galega exiliados como Eduardo Blanco Amor e Luís Seoane. Pese á represión, Isabel non cesa a súa actitude crítica que lle custa a súa expulsión do Partido Comunista. Ata a súa morte en España en 1997 tivo que escapar de réximes ditatoriais tanto en Arxentina como en Chile e Perú. Ela mesma resumía así o obxectivo da súa causa: "Levoume á loita unha ambición inmensa de aportar o meu gran de area á transformación dunha sociedade inxusta".
Nenhum comentário:
Postar um comentário