Mário Soares: «Fraga aseguroume que Franco, como galego, non atacaría a Portugal»

A figura máis recoñecida da política portuguesa confesa que temeu que España minase a revolución. O expresidente de Portugal desvela por primeira vez como incluso EE.UU. pediu a Franco que encubrise unha operación dos marines contra os comunistas lusos

 

A Voz - Carlos Punzón  20 de abril de 2014 

É, a xuízo da inmensa maioría dos portugueses, a figura política clave do país nas últimas décadas. Aos seus case noventa anos, Mário Soares verte con asiduidade as críticas máis duras que reciben o Goberno e o presidente da República, porque el, como medio Portugal, clama pola reedición do espírito da Revolución de Abril, do que agora desvela que temeu fose atacado en 1974 polo languideciente pero aínda intransixente franquismo.

 

-¿Pecha os ollos e que vénlle á cabeza daqueles días de caraveis e revolución?

-Eu levaba exiliado catro anos en Francia. Alí, en Alemaña e Inglaterra coñecín a moitos dirixentes a favor da independencia das colonias como eu. Fíxenme amigo de varios daqueles políticos africanos e por iso o primeiro que tiña en mente cando volvín a Portugal era a descolonización, despois, naturalmente, a democracia, e logo o desenvolvemento económico. Pero a primeira cuestión era a descolonización, porque na guerra estaban morrendo moitos portugueses e africanos sen sentido ningún. O 25 de abril foi feito exclusivamente polos militares, a eles débese todo, pero non bastaba con dar ás colonias unhas cantas cositas, como pensaba Spínola para deixar todo igual no plano político.

-Cos ollos abertos ao Portugal do hoxe, 40 anos despois, ¿que ve?

-Vexo a desgraza que estamos a vivir desde hai tres anos con este Goberno (coalición conservadora de PSD e CDS). Destruíron todo, a Constitución, o estado social, o pluralismo sindical e o traballo que intelixentemente os militares entregaron coa súa Revolución aos civís, e co que fun o primeiro ministro de Asuntos Exteriores do Goberno provisional para negociar con toda a sociedade e para conversar en moitos países e explicar o que estabamos a facer en Portugal.

-¿ Fíxoo tamén con Franco?

-Non, con el non. Quen me fixo comprender todo o que pasaba en España foi Adolfo Suárez, pero antes con quen primeiro establecín contacto foi cun galego. Un día atopeime por casualidade en Londres co meu amigo Fernando Morán (despois ministro de Asuntos Exteriores). Explicoume que era o número dous da embaixada de España, e eu pregunteille ¿e quen é o número un? «Fraga Iribarne», respondeume. «¿O teu non serías capaz de dicirlle a Fraga, ao que non coñezo, se querería falar comigo?», pedín a Morán. Ao día seguinte díxome: «Non só quere verche inmediatamente, senón que quere comer contigo».

-¿Que se dixeron un ministro da Revolución e un embaixador de Franco?

-Unha das cousas que destruíu a I República portuguesa foron as incursións monárquicas feitas desde España. Houbo tres e todas viñeron máis ou menos desde Galicia. Eu non quería que esa historia se repetise e por iso fun a comer con Fraga con moito gusto e esa preocupación. Pregunteille: «¿Que vai facer Franco respecto de Portugal?». «Xa falei con Franco, son moi amigo seu», respondeume. «E entón, ¿que cre que vai pasar?», insistín. «Franco é galego e como galego ten un gran respecto por Portugal, logo el nunca fará nada contra Portugal». «¿Ten certeza diso? ¿Non se irá a repetir o das incursións españolas?», pregunteille. «Teña a certeza de que non, porque eu falo con el e son amigo de el», volveu dicirme. «¿E que é o que el pensa do que está a ocorrer en Portugal?», engadín. «Como galego, Franco pensa que Portugal é Portugal e debe de ser respectado e xa que logo non debe preocuparse de iso», aseguroume.

-¿E quedouse tranquilo con esa interpretación de Franco?

-Francamente non quedei moi convencido, pero si un pouco aliviado.

-¿Volveu ter algunha garantía da non intervención española?

-Máis tarde souben, por documentos americanos desclasificados, que Gerald Ford e Kissinger foron a falar con Franco, cando el xa estaba enfermo, para pedirlle que deixase entrar aos marines en Portugal para actuar contra os comunistas, porque crían que os comunistas ían gañar. Neses documentos é o que se di, que querían entrar en Portugal, e iso tivese sido o fin disto e unha estupidez enorme porque así tivésemos perdido todos.

-Ese posible envorco da historia é descoñecido.

-Pois si. Franco respondeulles: «Eu son galego e non acepto que Portugal non sexa o que queira ser», iso é o que está escrito nos documentos, e á súa vez foi o que me transmitira Fraga. «Eu non autorizo que os marines pasen para actuar contra Portugal», foi o que dixo Franco. Foi fabuloso. Conteino algunha vez en círculos pequenos, pero ata hoxe nunca en grande como con vostede agora.

-Para vostede resultaría entón inesquecible a súa cita con Fraga.

-Desde aquela fixémonos amigos, si. Voulle contar outra historia. Unha vez invitoume a ir a Galicia e estiven cinco ou seis días invitado por Fraga xa como presidente da República. Fraga empezou a ensinarme punto por punto Galicia, pero empezou por preguntarme: «¿vostede prefire comer cousas chik, ou o que eu creo que é o mellor?». «O mellor, como é evidente», díxenlle. Entón fomos ata as tabernas a comer, a comer e a comer, ata tal punto que o meu axudante de campo quedou incapaz de funcionar, porque comeu tanto, tanto, ¡jajaja!... que se puxo moi malo, de verdade. Logo inviteille eu a vir a Lisboa. Falei co xefe do mellor restaurante de entón e díxenlle que trouxese o mellor, en lagostas, en viños, en carne, en peixes: «poña todo aí porque o meu invitado é bo comedor, gústalle comer e come moito». E así foi, Fraga comeu o máximo que podía. E eu ao final díxenlle: «Fraga, ha de recoñecer que aquí en Portugal se come moi ben tamén. ¿ Recoñéceo, ou non?». E el respondeu unha cousa terrible: «Si, é verdade, sobre todo cando o restaurante é dun galego como este». Eu non o sabía e el si, ¡jajaja!.