Benigno Andrade Garcia - Foucellas executado a garrote vil o 7 Agosto 1952

 

Traducción Estación Atlántica

O 7 de agosto de 1952 morre a garrote vil na Coruña o guerrilleiro anarquista Benigno Andrade García, coñecido como Foucellas ou Foucelhas.

Naceu o 22 de outubro de 1908 á aldea de As Foucellas (caprino, Curtis, Betanzos, A Coruña). Estudou primaria na escola da localidade e desde moi novo traballou no campo. Máis tarde instalouse en León para traballar nas minas de carbón de Fabero (Ponferrada). Casado con María Pérez, tivo dous fillos, Josefa e Sergio. A súa muller traballaba co médico da localidade, Manuel Calvell, quen xunto coa súa esposa Isabel Ríos Lazcano, dirixían a célula comunista de Curtis, chamada «Sociedad Republicana Radio Comunista», coa que simpatizaba Foucellas. Posteriormente afiliado á Confederación Nacional do Traballo (CNT), cando estalou a Guerra Civil se enroló nunha columna que se dirixía á Coruña, para atoparse coa cidade xa tomada polos grupos fascistas, polo que volveu a Curtis. Interveu nunha requisa de armas a Fisteos e noutra de dinamita na estación de tren de Teixeiro e, temendo as represalias franquistas, lanzouse ao maquis.

 

Durante a guerra estivo enfermo de difteria e pasouna convalecente e escondido en diversos lugares da zona. Durante ese tempo foi chamado a filas e declarado prófugo. Xa recuperado e aínda non buscado activamente pola Garda Civil, púxose á fronte, en 1941, dunha partida guerrilleira que actuaba sobre todo na zona de Sobrado dos Monxes  e Arzua, formada mayoritariamente por prisioneiros republicanos fugitivos dos batallóns de castigo disciplinario que existían naquela época en Galicia. Pronto adquiriu fama de ter un olfato especial para evitar as emboscadas, que se supón precedía das actividades de «espionaje» da súa irmá Consolo, que traballaba no cuartel da Garda Civil.

 

En 1943 pasou ao grupo de Lisardo Freijo (Tenente Freixo) de Lugo, que operaba principalmente na zona de Curtis e Ordes. Ferido fortuitamente pola súa propia arma, en marzo de 1943, foi trasladado polos compañeiros na Coruña, onde foi operado baixo nome falso de Juan Fernández no sanatorio de San Nicolás, restando seis meses convalecente. En 1945 atribúeselle a morte do cabo da Garda Civil Manuel Belo en Curtis. En 1947 volveu ao maquis, aínda que a súa actividade comeza a diminuír, xa que moitos dos seus compañeiros morren en emboscadas e enfrontamentos armados. En abril deste ano trasládase a Pontevedra como xefe da Quinta Agrupación Guerrilleira. En outubro de 1949 fuxiu a unha emboscada da Garda Civil preparada a Riqueche, xefe do destacamento de Cortizas.

 

Entre os anos 1950 e 1951, xa moi reducidos os pelotones guerrilleiros, trasládase á zona de Betanzos, en compañía de Manuel Villar Arnoso (Manolito), que lle servía de único enlace. O 9 de marzo de 1952 é detido e ferido nunha perna a Costa (Oza dos Ríos), resultando morto Manolito e outro guerrilleiro, ademais do garda civil Cesáreo Díez. Terriblemente torturado pola Garda Civil, confesou a axuda que numerosos alcaldes da zona prestáronlle. Foi xulgado en Consello de Guerra á Agrupación de Sanidade Militar da Coruña o 26 de xullo de 1952 e condenado a matar.

 

Benigno Andrade García foi executado mediante garrote vil ás 7 da mañá do 7 de agosto de 1952 na prisión provincial da Coruña e enterrado nunha fosa común do cemiterio de San Amaro.

 

A vida de Benigno Andrade está escurecida pola lenda forxada polo pobo - entre 1936 e 1952 se lle incoaron vinte procesamientos -, que lle atribuíu toda clase de actos, ata o punto que os guerrilleiros galegos foron chamados Os Foucellas en xeral.

 

Atribuíronselle unha chea de actuacións, aínda que moitos bandoleros e delincuentes comúns culpaban Foucellas dos seus propios crimes, dada a gran fama deste.