O Concello defenderá ante o TSXG que a cruz de O Castro é ´latina, relixiosa e aceptada socialmente´

O goberno local ultima o recurso contra a sentenza que lle condena a eliminar o monumento.

Cita un caso similar de Córdoba no que se mantivo a estrutura tras retirarse a simboloxía fascista e outro exemplo de Pontevedra.

 

Faro de Vigo - Marta Fontán 22 septembro 2014

 

O Alto Tribunal galego revisará unha controvertida resolución

A cruz de O Castro non é un símbolo franquista, senón unha "cruz latina" que se constitúe por tanto como un "símbolo relixioso" e que ademais está "socialmente aceptado". Este é un dos principais argumentos que incluirá o Concello no recurso contra a sentenza do Xulgado do Contencioso-Administrativo número 2 de Vigo que lle condena a retirar "de forma inmediata" o monumento. Os servizos xurídicos do Concello ultiman a apelación, na que, ademais de citar exemplos de Pontevedra e Córdoba para defender o mantemento desta estrutura, tamén se alegará que a propia resolución xudicial alude á existencia de "dúbidas" na catalogación de monumento do Réxime de Franco.

 

Esta próxima semana conclúe o prazo de 15 días hábiles que ten o Concello para apelar o fallo ante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG). E nese recurso que se interporá nos próximos días o Concello, entre outros fundamentos, incidirá nunha das excepcións que contempla a Lei da Memoria Histórica de 2007 para conservar vestixios de exaltación do réxime franquista: a concorrencia de razón relixiosa. O xuíz do Contencioso, que estimou o recurso da Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36, concluíu que non cabe este suposto, argumentando que a cruz "só tivo e segue tendo simboloxía fascista" e que, por tanto, a súa "orixe política" perdura.

 

Pero o Concello, segundo fontes coñecedoras do recurso, considera que o que hai en O Castro é unha "cruz latina", e como tal trátase dun símbolo "relixioso" e "socialmente aceptado". Respecto diso, defenderá que os símbolos relixiosos non son insignias de réximes totalitarios, por máis que estes -como considera que ocorreu neste caso cando se erixiu o monumento- tenten a súa apropiación.

 

Nesta mesma liña outro argumento que se esgrimirá é que na propia sentenza de primeira instancia alúdese á existencia de "dúbidas" na catalogación de monumento do Réxime. E que o propio perito -cuxo informe resultou crucial de face á decisión do maxistrado de ordenar demoler a estrutura- usa a denominación cruz de O Castro, "nome cidadán e popular". O Concello profundará en que comparte o ánimo da asociación recorrente de eliminar a simboloxía fascista e incidirá en que de feito ese labor xa se executou na cidade, argumentando que Vigo é un "exemplo" no "respecto" á Memoria Histórica. Pero neste caso concreto, estímase que o que se queira retirar é só unha cruz. "E iso, como símbolo relixioso, non o compartimos", aseguran fontes municipais.

 

O goberno local utilizará polo menos dous exemplos referentes a outras cidades para defender que se conserve o monumento de O Castro. Un refírese á Cruz dos Caídos de Córdoba, que segue en pé nunha das principais avenidas desa urbe. Neste caso, procedeuse á retirada da aguia preconstitucional e dunha inscrición con números romanos dos anos da Guerra Civil (1936-1939). Tras iso, a comisión técnica de expertos da Lei da Memoria Histórica acordou que o monólito, por carecer de simboloxía ou mención algunha ao franquismo, podía seguir en pé. No recurso citarase así mesmo un caso de Pontevedra, no que, na época de José Rivas Fontán na Alcaldía, substituíuse a Cruz dos Caídos polo que pasou a denominarse Monumento ao Soldado. O Concello vigués sosterá que se substituíu unha cruz sobre a anterior, con simboloxía identificable co réxime anterior, e non se derrubou.

 

Acordo plenario

Nos fundamentos de face á revisión da sentenza por parte do TSXG, o goberno municipal fará fincapé tamén no acordo plenario de 1981, con Manoel Soto como rexedor vigués, polo que a Corporación decidiu de forma unánime retirar os símbolos franquistas da cruz de O Castro, como o escudo preconstitucional, o xugo e as frechas, a dedicatoria aos caídos... Respecto diso, argumentarase que desde entón só quedou "unha cruz" que pasou a converterse nun monumento en memoria de todos os falecidos da guerra, como se reflectiu nunha placa, e que se constituíu como símbolo da "reconciliación". Engadirase así mesmo, confirman as fontes consultadas, que desde entón houbo no goberno local alcaldes de PSOE, PP e BNG sen que ninguén se expuxese" nin tomase a decisión de derrubala. "E son alcaldes de todas as tendencias políticas con presenza significativa en Galicia", sinalan.

 

Outro dos apartados da apelación incidirá nas actuacións levadas a cabo na cidade para retirar a simboloxía franquista. Concretamente exporase que desde que se aprobou a lei de 2007, xa con Abel Caballero na Alcaldía, elimináronse símbolos de oito igrexas, así como en casa dás Artes e outros edificios. Tamén se destacarán actuacións como a inauguración do Xardín da Memoria Histórica en Pereiró ou a celebración os 27 de agosto dun acto especial en memoria aos alcaldes asasinados.

 

O recurso será interposto esta próxima semana. A presentación do mesmo deberá realizarse ante o propio xulgado vigués, que o elevará á Sala do Contencioso-Administrativo do TSXG.

 

Os vestixios franquistas tallados en igrexas, materia pendent

Desde que entrou en vigor a Lei de Memoria Histórica numerosa simboloxía fascista pasou á historia en Vigo. O monólito das illas Cíes é un exemplo, así como a eliminación de vestixios de templos relixiosos, incluída a Concatedral e a Colexiata, ou de edificios como Casa dás Artes, antigo Reitorado ou Estación Marítima. Pero hai materias pendentes. Aínda que nas igrexas elimináronse os elementos superpuestos nas fachadas, perviven os tallados, que fundamentalmente son inscricións de José Antonio Primo de Rivera e listas de caídos. O Concello está na actualidade pendente, segundo fontes municipais, da autorización de Patrimonio da Xunta para poder retirar os nomes esculpidos en pedra en catro templos.